Tworzenie nazwy dla powstającej firmy czy produktu wiąże się z szeregiem kroków, które należy podjąć. Podobnie jest przy rebrandingu i innej zmianie nazwy marki, działalności lub produktu. Oprócz aspektów technicznych, graficznych i znaczeniowych samej nazwy, należy zwrócić także uwagę na aspekt prawny namingu i rebrandingu.
Podsumowanie na startNie chcesz czytać całego artykułu? Zapoznaj się z naszym podsumowaniem poniżej:
|
Warto zajrzeć także do moich nagrań wideo i podcastów:
Listen to „Jak chronić i sprawdzić dostępność danej nazwy lub znaku towarowego – naming i rebranding | Prawo w 3 minuty nr 18” on Spreaker.Ten odcinek znajdziesz także na Spotify, Apple Podcast lub w Twojej innej ulubionej aplikacji.
Czym jest naming i rebranding
Pomimo tego, że pewnie rozróżniasz te dwa określenia, myślę, że dla osób, które tego nie wiedzą, warto je na wstępie wyjaśnić.
Naming – to tworzenie nazw marek, firm, produktów lub usług. Najczęściej nazw kreatywnych, chwytliwych i do zapamiętania.
Rebranding – z kolei to modyfikowanie istniejącej nazwy lub marki firmy (brandu), czasami zmiana produktu lub usługi, zmiana kluczowa mająca wpływ na istniejący brand. Rebranding może (ale nie musi) opierać się na zmianie wyłącznie logo.
Naming i rebranding, a prawo
Osoby odpowiedzialne za tworzenie nazw dla produktów, firm czy innych marek, muszą zwrócić uwagę na szereg kwestii związanych z prawem – m.in. na:
- Prawa autorskie
Czy nazwa, która zostanie stworzona, czy logo, które później powstanie będzie na tyle twórcze by można było mówić o utworze w myśl Ustawy o prawach autorskich – oraz, czy nie będzie naruszać cudzego utworu. Należy również zwrócić uwagę, czy mówimy o opracowaniu, czy tylko o inspirowaniu się cudzym utworem.
- Znaki towarowe
Kolejnym krokiem jest oczywiście sprawdzenie baz, czy dany znak towarowy nie został już zarejestrowany. Istotną kwestią jest również sprawdzenie czy nazwa lub logo może zostać zarejestrowane jako znak towarowy – jeżeli tak, to jaka będzie przysługiwała właścicielowi znaku ochrona, czy będziemy mieli do czynienia ze znakiem towarowym słownym, graficznym, czy słowno-graficznym.
Przeczytaj również:
- Znak towarowy – co może nim być?
- Znaki towarowe a Wielka Brytania – praktyczny przewodnik
- Ochrona marki w Chinach – znak towarowy
- Czy można użyć materiału zawierającego nadruk lub znak towarowy?
- Czy znakiem towarowym może być nazwisko?
- Ochrona nazwy i marki firmy bez rejestracji znaku towarowego
- Jak sprzedawać produkty i usługi online międzynarodowo?
- Czyny nieuczciwej konkurencji
Kolejna kwestia to przepisy wynikające bezpośrednio z Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ustawa ta wyszczególnia kilka sytuacji, w których możemy mówić o naruszeniach wynikających ze źle dokonanego namingu lub rebrandingu, np. naruszenie w wyniku wprowadzania w błąd co do towarów lub usług.
W dzisiejszym artykule przedstawię Wam informacje, które mają znaczenie przy tworzeniu nazwy w oparciu o przepisy, które zaznaczyłem powyżej – przeczytanie tego artykułu pozwoli Wam, już na tym etapie być świadomym, jak ważne jest prawo przy tworzeniu nazwy firmy lub produktu oraz na co należy zwrócić uwagę – krok po kroku.
Prawa autorskie – plagiat i inspiracja
Czym są prawa autorskie oraz, że dzielą się na majątkowe i osobiste możecie przeczytać w artykule „Autorskie prawa majątkowe i osobiste – czym są?„.
Co można uznać za plagiat, a co za inspirację i, że nie istnieją konkretne, jasno sprecyzowane granice pomiędzy tymi dwoma, możesz przeczytać w artykule „Plagiat, inspiracja i opracowanie„.
Co grozi za naruszenie majątkowych i osobistych prawach autorskich możesz przeczytać w artykule: „Odpowiedzialność za naruszenie praw autorskich – co możesz zrobić„.
(Dalsza część artykułu poniżej.)
Newsletter, który pomoże Ci rozwinąć Twój e-commerce pod kątem prawnym i biznesowym.
Dołącz do społeczności ok. 5500 właścicieli oraz kadry zarządzającej i managerskiej w branży e-commerce! Otrzymuj co 2 tygodnie najważniejsze informacje.
Więcej o naszym newsletterze „Let’s talk e-com” przeczytasz pod linkiem: https://letstalkecom.pl/
Po zapisaniu się odbierz od nas powitalnego maila z bonusami m.in. bezpłatne nagrania webinarów i szkoleń dla branży e-commerce!
W razie problemów, napisz do nas. Sprawdź folder spam/oferty.
Aktywując przycisk pod formularzem, akceptujesz nasz Regulamin (w zakresie dotyczącym Newslettera) oraz wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści edukacyjnych, informacji o produktach i usługach kancelarii Creativa Legal Korol Szczudło adwokaci sp.p., np. o nowych artykułach, kursach on-line, czy zniżkach. Przeczytaj, w jaki sposób przetwarzamy Twoje dane osobowe w naszej Polityce prywatności.
Prawa autorskie w praktyce tworzenia nazwy marki
W pierwszej kolejności, należy zastanowić się, czy w ogóle możemy mówić o utworze w każdym przypadku – w przypadku konkretnej nazwy, która zostanie wymyślona. Nie każda nazwa – w tym logo – będzie objęte zakresem prawa autorskiego, a więc nie każdy wytwór człowieka będzie podlegał ochronie na tej podstawie.
Należy pamiętać, że utworem jest każdy przejaw działalności twórczej człowieka o indywidualnym charakterze – przy czym twórczy i indywidualny charakter są na tyle istotne, że mogą wpłynąć na ochronę nazwy marki w przypadku jej naruszenia.
Tak więc podaje się dwie główne cechy utworu:
- musi być on uzewnętrzniony – naturalne jest, że ochrony nie można zapewnić czemuś co pozostaje w głowie autora oraz
- musi posiadać indywidualny charakter – autor musi wykazać się kreatywną działalnością, nie może powtarzać, kopiować innego utworu.
Także, jeżeli osoba tworząca nową nazwę, przypadkiem stworzy coś, co będzie oparte o inne dzieło niebędące utworem, nie będzie ona mogła na tej podstawie dochodzić swoich praw.
Oczywiście, jak pewnie wiesz, nie można sprawdzić w żadnym rejestrze, czy dane dzieło jest utworem. Dzieło staje się utworem z mocy prawa – a nie poprzez decyzję twórcy lub właściwego organu.
Jak sprawdzić, czy nazwa jest zastrzeżona jako znak towarowy?
Istnieje wiele metod sprawdzania, czy dana nazwa jest zastrzeżona jako znak towarowy. Możesz oczywiście skorzystać z ogólnodostępnych i znanych form sprawdzania np. Google Search, Google Images. Możesz również szukać czy domena, która została stworzona jest już zajęta, czy nie.
Inną metodą sprawdzenia, czy dana nazwa jest jakkolwiek zastrzeżona jest oczywiście przeszukanie baz dotyczących znaków towarowych. Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej (UPRP) prowadzi otwarty rejestr zarejestrowanych znaków towarowych. Znajdziesz go pod adresem:
https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/
Na poziomie Unii Europejskiej prowadzona przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) jest baza pod adresem:
https://euipo.europa.eu/eSearch/#advanced/trademarks
Natomiast, na poziomie światowym, istnieją bazy znaków towarowych w każdym z tych krajów, gdzie technologia idzie w parze z prawem – i z rejestracją znaków towarowych. Ogólna baza zarejestrowanych znaków towarowych prowadzona jest przez Trademark Association (TM Trademark) pod adresem:
W każdej z powyższych zalinkowanych baz można sprawdzić, czy znak towarowy jest zarejestrowany, przez kogo i w jakich klasach – znajdziesz tam również informację dot. praw, które już wygasły.
Potrzebujesz pomocy przy weryfikacji Twojej nazwy, logo, znaku? Skorzystaj z formularza kontaktowego i umów się na rozmowę.
Kiedy możemy zarejestrować nazwę jako znak towarowy?
Znaki towarowe zostały uregulowane w Prawie własności przemysłowej na poziomie Polski, a w Unii Europejskiej w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej.
Przepisy te, definiują znaki towarowe w sposób bardzo zbliżony. Dzisiaj, dla uproszczenia przyjmijmy więc, że znakiem towarowym jest każde oznaczenie, symbol, które umożliwiają odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz jest możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony.
W związku z powyższym, nazwę można zarejestrować jako znak towarowy, jeżeli spełni się pewne przesłanki:
- można przedstawić ją w rejestrze znaków towarowych w sposób wystraczająco dokładny i jednoznaczny;
- jest wystraczająco odróżniająca.
Jako ciekawostka do pierwszej przesłanki, pamiętaj, że znak towarowy powinniśmy rozumieć dość szeroko. Nie tylko jako coś postrzegalnego wzrokowo, możemy brać pod uwagę wszystkie nasze zmysł m. in. słuch, węch. Konieczne jest jednak, by sposób jego przedstawienia pozwalał na jednoznaczne i dokładne ustalenie przedmiotu ochrony, co w przypadku np. zapachów i smaków może być utrudnione.
W wyroku ETS (sygn. C-273/00) w sprawie Ralf Sieckamann przeciwko Deutsches Patent- und Markenamt z dnia 12 grudnia 2002r. ETS uznał natomiast, że „W odniesieniu do znaku węchowego, wymogów przedstawienia w formie graficznej nie spełnia formuła chemiczna poprzez opis, złożenie próbki zapachowej bądź poprzez kombinację obu tych elementów”
Także, jeżeli będziesz chciał zarejestrować zapach jako nowy brand firmy i jej znak rozpoznawczy, będziesz musiał zmierzyć się z przeciwnościami losu i prawa.
W odniesieniu do drugiej przesłanki znak towarowy musi się dostatecznie odróżniać, posiadać strukturę, która zawiera cechy charakterystyczne i nadaje się do identyfikacji od jakiego przedsiębiorcy pochodzi. Znak taki musi być, więc fantazyjny, oryginalny. Nie może odnosić się do nazw rzeczy np. stół, czy też przymiotników np. „najlepszy”.
Dlatego stosowanie takich określeń, czy nazw, których nie będzie można zarejestrować jako znak towarowy wydaje się błędem.
Wprowadzanie w błąd
Następną, nie mniej ważną kwestią są przepisy Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Generalna zasada zawarta w ww. ustawie uznaje za czyn nieuczciwej konkurencji działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli takie zachowanie miałoby zagrażać lub naruszać interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Ustawa ta bezpośrednio wskazuje, że:
- wprowadzanie w błąd co do towarów i usług innego przedsiębiorcy
- fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług,
- wprowadzające w błąd co do oznaczenie przedsiębiorstwa
- naśladownictwo produktów
są sprzeczne z prawem. Mogą one znaleźć swoje zastosowanie do wadliwie wykonanego researchu i samego namingu.
Należy pamiętać, że jest to tylko przykładowy katalog czynów przed jakimi należy się wystrzegać. Jeżeli jakaś sytuacja nie została wskazana wprost w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawa ta przewiduje ogólną definicję czynu nieuczciwej konkurencji, do której poszkodowany zawsze może się odnieść (art. 3 UZNK).
Działania opisane powyżej są oceniane biorąc pod uwagę punkt widzenia przeciętnego odbiorcy, a nie przedsiębiorcy – czy prawnika.
Oceniając, czy nie popełniamy czynu nieuczciwej konkurencji należy również pamiętać, że nie ma znaczenia w jakiej dziedzinie gospodarczej funkcjonujemy, należy brać pod uwagę wszelkie sektory i używane marki, co do których może dochodzić do wprowadzenia w błąd, czy konfuzji.
Rebranding a prawo twórcy
Ostatnią sprawą, którą chcą poruszyć w niniejszym artykule jest prawo autorskie twórcy logotypu – logotypu, który chcemy przekształcić.
Należy pamiętać, że jeżeli uprzednio nie uzyskałeś zgody na dokonywanie opracowań logo (prawa zależne) to nie możesz go modyfikować i przekształcać. Pozostaje tylko skorzystanie z inspiracji o której przeczytasz w artykule „Plagiat, inspiracja i opracowanie„.
Kilka słów na koniec
Istnieje wiele kwestii, na które osoba zajmująca się tworzeniem nazw firm i produktów musi zwrócić uwagę. Oprócz poszukiwania inspiracji, prowadzenia rozmów z klientami, wyboru najlepszego rozwiązania – osoba ta musi zwrócić uwagę na to, by nie naruszać praw autorskich oraz innych praw osób trzecich.
Twórca nazwy nowego brandu lub rebrandingu może być pociągnięty do odpowiedzialności za to co wykona – wadliwie. Odszkodowania, pomimo tego, że dochodzone przed sądem i w prawdopodobnie długim czasie nie będą niskie. Dodatkowo, w samej umowie zamawiający może chcieć zabezpieczyć się na wypadek sytuacji naruszenia praw osób trzecich poprzez zawarcie odpowiednich postanowień i kar umownych. Należy o tym pamiętać.
Porozmawiaj z ekspertem
Stoisz przed wyzwaniem? Szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu, który opisałem w tym artykule? Sprawdź, czy jestem w stanie Ci pomóc.
Napisz do mnie poprzez poniższy formularz i umów się na rozmowę.
Uzupełnij poniższy formularz, jeżeli np.:
- masz pytania z zakresu o którym pisałem w tym artykule,
- szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu,
- chcesz wiedzieć, jak wygląda współpraca z nami, terminy oraz koszty.
Pierwszy kontakt jest bezpłatny i ma on na celu ustalenie zakresu potencjalnej naszej pomocy oraz Twoich pytań i wątpliwości.
Po przesłaniu formularza skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24h w celu ustalenia dalszych szczegółów.
Przed wysłaniem wiadomości zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.
Pomóż nam dotrzeć do innych osób! Udostępnij ten artykuł dalej, niech więcej osób uzyska dzięki niemu potrzebną wiedzę. Dziękujemy!
Artykuł powstał przy współpracy zespołu kancelarii Creativa.