Dyrektywa OMNIBUS – nowy ład dla konsumentów już w 2023 roku?

Wszyscy z zapartym tchem czekają na wprowadzenie do polskiego prawa tzw. Dyrektywy Omnibus. Choć nie jest ona jeszcze oficjalnie implementowana to jednak z projektów wiemy jakie regulacje mają się w niej znaleźć. Jakich zmian mogą spodziewać się przedsiębiorcy i konsumenci?

Jeżeli sprzedajesz produkty fizyczne lub elektroniczne, przeczytaj dodatkowo: 

1. Jak dostosować się do dyrektywy OMNIBUS – praktyczne wskazówki
2. Nowe zasady świadczenia usług online i sprzedaży produktów elektronicznych, czyli co zmieni dyrektywa cyfrowa?
3. Rękojmia i gwarancja po nowemu – jak zmienią się zasady odpowiedzialności sprzedawców za wady towarów? 

Zapisz się na bezpłatne szkolenie!

Odsłuchaj podcastu

Ten odcinek znajdziesz także na Spotify, Apple Podcast lub w Twojej innej ulubionej aplikacji.

18 grudnia 2019 r. Komisja Europejska opublikowała Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 219/2161 tzw. Dyrektywę Omnibus i zobowiązała państwa członkowskie do implementacji Omnibusa do systemu prawnego w terminie do 28 listopada 2021 r. z terminem stosowania ich od 28 maja 2022 r.  

Przepisy weszły w życie od 1 stycznia 2023!

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów został zobligowany do przygotowania zamian polskiego prawa w oparciu o założenia Dyrektywy Omnibus i w dniu 5 lipca 2021 r. złożył do Sejmu projekt Ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw. Jak wynika z informacji opublikowanych na stronach Rządowego Centrum Legislacji projekt ten został zaopiniowany przez Rzecznika Finansowego i Sąd Najwyższy, które to organy odniosły się pozytywnie do proponowanych zmian.  

Omnibus, czego dotyczy? 

Dyrektywa Omnibus wprowadza szereg zmian w związanych z ochroną praw konsumentów przy sprzedaży zarówno w sklepach stacjonarnych jak i działalnościach e-commerce. Prace ustawodawcze w Polsce w zakresie przepisów Dyrektywy zmierzają do zmiany następujących aktów prawnych: 

• Ustawy o prawach konsumenta; 
• Ustawy o informowaniu cenach towarów i usług; 
• Ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym; 
• Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów; 

Dodatkowo Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów jako podmiot odpowiedzialny za przygotowanie projektu zmian zaproponował również kilka autorskich zmian, które uznał za ważne z punktu widzenia polskiego konsumenta.  

Nowe obowiązki dla branży ecommerce

Projekt zmian ma wprowadzić większą transparentność działania platform e-commerce, które powinny prezentować jasne zasady dotyczące plasowania produktów lub usług poprzez ujawnianie głównych paramentów decydujących o widoczności produktu dla konsumenta w wyniku wyszukiwania. 

Nałożenie na platformy tego obowiązku ma dać konsumentom możliwość zrozumienia mechanizmu pozycjonowania wyników w wyszukiwarce. Ponadto konsument powinien być poinformowany o wpływie działań sprzedawcy na wyniki plasowania danego produktu/usługi. W szczególności konsument ma otrzymać informację, czy sprzedawca zapłacił wynagrodzenie, za to by wynik wyszukiwarce był lepszy.  

Proponowane zmiany nie przewidują obowiązku informowania konsumenta o algorytmie, czy szczegółowych mechanizmach działania sprzedawcy, ważne jedynie by konsument mógł zapoznać się z głównymi parametrami i ich wpływem na pozycjonowanie produktu w wyszukiwarce.  

Zmiany w publikowaniu opinii i recenzji klientów

Następnym elementem zmian jest wprowadzenie przejrzystych kryteriów dotyczących publikowania opinii i rekomendacji o produkcie czy przedsiębiorcy, który oferuje dany produkt lub usługę.  

Sprzedawca ma być zobowiązany do podania informacji czy weryfikuje opinie klientów, czy pochodzą one faktycznie od klientów, którzy zakupili u niego produkt lub usługę. Jeśli jednak przedsiębiorca wprowadzi w błąd konsumenta w zakresie opinii i jej pochodzenia, może to być uznane za nieuczciwą praktykę. Za takie też będzie uznawane zlecanie i zamieszczanie publikacji opinii i rekomendacji nie pochodzących od konsumentów, którzy rzeczywiście produkt zakupili i używali.  

Dodatkowo, przedsiębiorca który publikuje takie opinie będzie musiał umieć udowodnić ich prawdziwość i wskazać ich źródło.

Zasady informowania konsumenta o obniżkach cen 

Celem wprowadzenia tych zmian jest ochrona konsumentów przed nieuczciwymi praktykami polegającymi na sztucznym zaniżaniem cen przez sprzedawców poprzez początkowe ich podwyższenie przed zastosowaniem obniżek. 

W zakresie obniżek cen, przedsiębiorca w każdym przypadku będzie musiał zamieszczać obok informacji o nowej obniżonej cenie, również informację o najniższej ocenie tego towaru lub usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. W przypadku produktów będących w sprzedaży krócej niż 30 dni, obok ceny obniżonej należy uwidocznić również informację o najniższej cenie tego produktu, obowiązującej od dnia jego oferowania do sprzedaży, aż do dnia wprowadzenia obniżki. 

W odniesieniu do produktów ulegających szybkiemu zepsuciu lub posiadających krótki termin przydatności, obok obniżonej ceny należy zamieścić informację o cenie sprzed pierwszego zastosowania obniżki. 

Projekt zmian przewiduje szereg sankcji dla nieuczciwego przedsiębiorcy tj. kary pieniężne do 20 tyś. zł, w przypadku dopuszczenia się przynajmniej trzykrotnie zaniedbań w okresie 12 miesięcy od pierwszego naruszenia, do wysokości 40 tyś. Kary będzie mogła nakładać Inspekcja Handlowa.  

Jakie zmiany zaproponował UOKiK?

Poza implementacją Omnibusa swoje propozycje zmian zaproponował UOKiK. Dotyczą one zawierania umów o świadczenie usług finansowych poza lokalem przedsiębiorstwa np. na wycieczkach lub spotkaniach dla konsumentów zorganizowanych w celu promocji, złożenia oferty czy sprzedaży towarów lub usług. Tak zawarta umowa z mocy prawa będzie nieważna. Zmiany mają również zagwarantować konsumentowi prawo do odstąpienia od umowy o świadczenie usług zdrowotnych zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa.  

Przepisy wprowadzają również zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu do odstąpienia od umowy, który wynosi 14 dni, w odniesieniu do niektórych umów zawieranych poza lokalem, tj. w przypadku zawarcia umowy podczas wycieczki albo podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta, albo pokazu. 

Przeczytaj więcej w naszym kompendium „Jak dostosować się do dyrektywy OMNIBUS – praktyczne wskazówki”.

Inne zmiany 

Planowane jest również objęcie ochroną Ustawy o prawach konsumenta i rozszerzenie uprawnień konsumentów umów, w których przedsiębiorca zobowiązał się dostarczyć lub dostarczył treści cyfrowe niedostarczane na nośniku materialnym lub usługi cyfrowe, a konsument zobowiązał się dostarczyć lub dostarczył przedsiębiorcy dane osobowe.  

Ponadto Ustawa o prawach konsumenta ma wprowadzić rozróżnienie między usługą cyfrową a treścią cyfrową. Usługi cyfrowe zgodnie z nowymi założeniami to m.in. edycja tekstów, gry oferowane w chmurze, usługi wymiany treści wideo i audio oraz inne usługi przechowywania plików online.  

Treści cyfrowe to niedostarczone na nośniku materialnym fragment lub fragmenty treści cyfrowych, przykładowo plików wideo lub plików muzycznych.  

To rozróżnienie będzie ważne w momencie prawa do odstąpienia od umowy. W przypadku dostarczenia usług cyfrowych konsument będzie miał prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od dnia jej zawarcia, natomiast w przypadku treści cyfrowych niedostarczanych na nośniku materialnym konsument, nie będzie miał prawa do odstąpienia od umowy.

Gotowy regulamin dla sklepu internetowego

Nasze gotowe dokumenty dla sklepów internetowych stanowią szybkie i ekonomiczne rozwiązanie dla przedsiębiorców, chcących rozwijać swój biznes dynamicznie i zgodnie z prawem.

Pozwalają one nie tylko zaoszczędzić czas, ale również pieniądze, które zazwyczaj trzeba przeznaczyć na wiele różnych spraw.

• Regulamin, polityka prywatności, RODO i inne!
• Gdy sprzedajesz produkty fizyczne, elektroniczne lub mieszane
• Rok aktualizacji z opcją przedłużenia
• Stworzone przez ekspertów e-commerce
• Otrzymasz instrukcje, checklisty i proste edytowalne dokumenty
• Bez abonamentu, jednorazowa płatność

Dowiedz się więcej o naszych dokumentach

A jeżeli potrzebujesz indywidualnej pomocy przy swoim sklepie internetowym, napisz do nas korzystając z formularza kontaktowego!

Podsumowując, w oczekiwaniu na uchwalenie tych przepisów przedsiębiorcy powinni zapoznać się z proponowanymi zmianami i przygotowywać się na ich wdrożenie, ponieważ projekt zakłada wejście w życie zmian w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.