Wraz z wejściem w życie w dniu 17 lutego 2024 r. DSA (Aktu o usługach cyfrowych) moderowanie treści użytkowników stało się kluczowym aspektem działalności dostawców dostawców usług pośrednich, w tym hostignodawców i dostawców platform internetowych działających w UE.
W tym artykule skupimy się na moderowaniu treści użytkowników na podstawie DSA, procedurze zgłaszania treści nielegalnych i tych niezgodnych z warunkami korzystania z Twoich usług oraz reagowania na te zgłoszenia. Dzięki temu zyskasz praktyczną wiedzę jak zrealizować nowe obowiązki przewidziane dla dostawców usług hosting. Moderowanie treści użytkowników na podstawie Aktu o usługach cyfrowych
Ten artykuł to część większej serii dlatego przeczytaj także:
- Akt o usługach cyfrowych (DSA) – najważniejsze informacje
- Akt o usługach cyfrowych (DSA) – obowiązki aplikacji SaaS
- Akt o usługach cyfrowych (DSA) – obowiązki marketplace
- Akt o Usługach Cyfrowych (DSA) dla sklepów internetowych
Podsumowanie
Oto co warto zapamiętać z tego artykułu:
- Wraz z wejściem w życie Digital Services Act m.in. moderowanie treści użytkowników stało się kluczowym elementem działalności dostawców usług pośrednich, takich jak hostingodawcy i dostawcy platform internetowych;
- Kluczowym elementem jest wdrożenie mechanizmu zgłaszania treści nielegalnych i treści niezgodnych z warunkami korzystania z usługi;
- Mechanizm ten musi być łatwo dostępny i przyjazny dla użytkownika, a każde zgłoszenie powinno być dokładnie uzasadnione;
- Każdy użytkownik powinien mieć możliwość odwołania się od decyzji.
Obejrzyj nagranie live DSA w praktyce!
Serce DSA – zarządzanie i moderacja treści w internecie
Celem DSA jest wprowadzenie jasnych ram prawnych, regulujących kwestie związane z moderacją treści, zwalczaniem dezinformacji (fake newsów), a także zapewniających przejrzystość działań reklamowych i systemów rekomendacji. DSA ma na celu określenie zasad dotyczących moderowania treści oraz transparentnych zasad odpowiedzialności dla podmiotów świadczących usługi pośrednie w Internecie. Przez te działania, DSA jako akt prawny dąży do stworzenia bardziej przejrzystego i bezpiecznego środowiska internetowego dla jego użytkowników.
O jakie treści chodzi?
Unijny akt o usługach cyfrowych dokonuje rozróżnienia treści na:
- treści nielegalne – które zgodnie z definicją zawartą w DSA oznaczają informacje, które same w sobie lub przez odniesienie do działania, w tym sprzedaży produktów lub świadczenia usług, nie są zgodne z prawem Unii lub z prawem jakiegokolwiek państwa członkowskiego. W skrócie: będzie to każda treść sprzeczna z przepisami prawa, np.
- pornograficzna z udziałem małoletniego,
- naruszająca prawa autorskie (np. na skutek umieszczenia zdjęcia z podróbką lub zdjęcia skradzionego z innej strony internetowej),
- zniesławiająca, znieważająca;
oraz
- treści niezgodne z warunkami korzystania z usług, którą z kolei będzie każda treść zabroniona przez Ciebie po prostu w regulaminie. Taką treścią może być treść:
- nawołująca do przemocy, do agresji,
- treści społecznie szkodliwe,
- zawierająca wulgaryzmy lub będąca w inny sposób obraźliwa, a także
- promująca działalność konkurencyjną czy innego rodzaju treść o charakterze marketingowym, której u siebie nie chcesz;
Stosowanie DSA, czyli co muszę sprawdzić po 17 lutego 2024?
Zacznijmy od tego, że DSA jest rozporządzeniem Unii Europejskiej, a nie dyrektywą, co ma istotne znaczenie. Jakie? Rozporządzenie ma zastosowanie bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich od momentu wejścia w życie. Oznacza to, że nie wymaga ono implementacji do prawa krajowego przez poszczególne państwa. Innymi słowy, wraz z datą 17 lutego dostawcy usług pośrednich podlegają przepisom DSA bezpośrednio.
A wracając do moderacji treści…
Już wiesz, że publikowane przez użytkowników w Twoim serwisie treści mogą być nielegalne lub niezgodne z regulaminem. I wtedy właśnie pojawiają się nowe przepisy i moderacja treści.
Zgodnie z DSA moderowanie treści oznacza działanie (bez względu na to czy jest ono zautomatyzowane), jakie podejmujesz jako dostawca usług pośrednich w celu:
- wykrywania oraz identyfikowania nielegalnych treści lub informacji niezgodnych z warunkami korzystania z usług, przekazywanych przez odbiorców usługi (użytkowników) oraz
- zwalczania tego rodzaju treści, w tym poprzez wdrażanie środków, które wpływają na ich dostępność i widoczność (czyli nic innego jak swoim użytkownikom ograniczeń w korzystaniu z dostarczanej przez Ciebie usługi).
W jaki zatem sposób możesz ograniczyć korzystanie z usługi? Czyli z jakim skutkiem dla użytkownika może wiązać się przeprowadzona przez Ciebie moderacja treści?
A więc, gdy użytkownik dopuszcza się rozpowszechniania nielegalnych treści, możesz ograniczyć mu korzystanie z usługi np. poprzez:
- depozycjonowanie treści;
- blokowanie dostępu do treści;
- ograniczenie widoczności treści;
- usunięcie treści;
- demontezację treści;
- zawieszenie lub zamknięcie konta użytkownika;
- zawieszenie lub zakończenie świadczenia usługi na rzecz użytkownika;
Ważne, aby przekazać informacje tak, aby odbiorca nie tylko wiedział, jakie ewentualne ograniczenia możesz zastosować, ale także kiedy możesz to zrobić.
Wszystko to należy opisać w regulaminie.
Mechanizm zgłaszania nielegalnych treści
Musisz pamiętać, że moderacji nie możesz dokonywać ot tak sobie. DSA wprowadza w tym zakresie kilka fundamentalnych kryteriów. Za Twoimi działaniami (a właściwie przed nimi) musi ich konkretny mechanizm dotyczący zgłaszania nielegalnych treści i reagowania na zgłoszenia.
Jak to zrobić? Działaj zgodnie z poniższymi wskazówkami dotyczącymi zgłoszeń nielegalnych treści!
Krok 1.
Zadbaj o to, aby mechanizm zgłaszania nielegalnych i niezgodnych z warunkami korzystania z Twoich usług treści był łatwo dostępny i przyjazny dla użytkownika. W każdym przypadku musisz zapewić możliwość złożenia zgłoszenia:
- w całości elektronicznie oraz
- przez dowolną osobę lub inny podmiot.
Aby mieć pewność ze Twój mechanizm zgłaszania jest dobrze widoczny możesz na przykład umieścić przycisk „Powiadom o nielegalnych treściach” w swoim serwisie.
Przy czym pamiętaj, będąc hostingodawcą nie masz obowiązku wdrażania specjalnego formularza do składania skarg na Twoje decyzje. Taki obowiązek mają wyłącznie platformy internetowe.
Krok 2.
Ważne jest także, aby otrzymywane zgłoszenie było dokładne i odpowiednio uzasadnione.
Dlatego powinieneś upewnić się ze zgłoszenie zawiera następujące elementy:
- uzasadnione wyjaśnienie, dlaczego zgłaszający uważa, że treść jest nielegalna lub niezgodna z regulaminem;
- dokładna lokalizacja treści, w tym adres URL (i dodatkowe informacje, jeśli to konieczne – co będzie uzależnione od rodzaju treści i konkretnego rodzaju usługi hostingowej);
- imię i nazwisko oraz adres e-mail zgłaszanego (za wyjątkiem niektórych przypadków)
- oświadczenie zgłaszającego o przekonaniu, że działa w dobrej wierze i że przekazane informacje są dokładne i kompletne;
Mechanizm zgłaszania szkodliwych treści musi umożliwiać, ale nie wymagać, aby osoby lub inne podmioty składające zgłoszenie ujawniały tożsamość. Decyzja o tym czy to zrobić powinna należeć do zgłaszającego. Wiadomo w niektórych przypadkach tożsamość zgłaszającego może być niezbędna do ustalenia, czy dane informacje rzeczywiście stanowią szkodliwe treści, np. w sytuacji, w której zgłaszający zgłasza, że określone treści naruszają jego prawa własności intelektualnej, np. prawa do znaku towarowego.
Istotne jest, aby zgłaszającemu zapewnić niezbędną przestrzeń np. za pośrednictwem pól do wypełnienia czy możliwości dodania załączników. Ważne jest także, aby zgłaszającemu umożliwić udostępnienia wielu elementów, będących w jego ocenie nielegalnymi treściami, za pomocą jednego powiadomienia.
Krok 3.
Jeśli otrzymałeś zgłoszenie zawierające adres e-mail nadawcy, musisz jak najszybciej przesłać zgłaszającemu potwierdzenie otrzymania zgłoszenia.
Krok 4.
Gdy po zweryfikowaniu zgłoszenia podjąłeś decyzję w sprawie treści, to masz obowiązek niezwłocznie o swojej decyzji poinformować zgłaszającego. Jeżeli decyzja wpływa na sytuację osoby, która treść opublikowała, musisz poinformować także i ją. Pamiętaj, każdą decyzję musisz uzasadnić (o czym za chwilę niżej).
Krok 5.
Zgłoszenia należy rozpatrywać terminowo, ostrożnie, niearbitralnie, obiektywnie. Należy wziąć pod uwagę rodzaj zgłaszanych szkodliwych treści i wynikającą z tego pilność podjęcia działań. Można oczekiwać podjęcia przez Ciebie natychmiastowych działań co do treści, które stwarzają np. zagrożenia bezpieczeństwa osoby, a Twoje działanie może pomoc to zagrożenie wyeliminować.
Krok 6.
Każdemu użytkownikowi musisz zapewnić możliwość odwołania się od Twojej decyzji. To co powinien zrobić użytkownik, aby skutecznie odwołać się, powinno zostać przez Ciebie opisane w sposób jasny i przyjazny dla niego.
Jeśli jesteś mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą wystarczy zapewnić prostą procedurę odwoławczą (wdrażając wszelkie mechanizmy bierz pod uwagę cel tej regulacji – ochronę praw podstawowych). Nie musisz wdrażać szczegółowej regulacji, jaką zgodnie z DSA jest wewnętrzny system rozpatrywania skarg i przekazywania informacji dotyczących stosowanych mechanizmów.
Uzasadnienie decyzji - opis wymogów i dodatkowe obowiązki
Każda decyzja co do sposobu rozpatrzenia zgłoszenia musi być uzasadniona. Do tego należy to zrobić w sposób jasny, zrozumiały i konkretny. Odbiorca musi rozumieć, dlaczego podjąłeś taką, a nie inną decyzję i być w stanie ocenić czy podstawy podjęcia decyzji są prawidłowe.
Twoje uzasadnienie powinno zawierać:
- informacje o rodzaju nakładanego ograniczenia (czy np. obejmuje usunięcie treści, depozycjonowanie, czy inne) i jego konsekwencjach. Jeśli ograniczenie dotyczy np. terytorium czy okresu to należy również podać informacje na ten temat;
- istotne fakty i okoliczności, które wziąłeś pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o nałożeniu ograniczenia. Należy podać też czy decyzja o ograniczeniu opierała się na własnym (proaktywnym) dochodzeniu, czy na powiadomieniu od osoby trzeciej. Tożsamość zgłaszającego możesz ujawnić, wyłącznie, jeśli jest to absolutnie konieczne;
- niezbędne informacje na temat wykorzystania zautomatyzowanych środków podczas podejmowania decyzji związanych ze zgłoszeniem – jeśli z nich korzystałeś;
- wskazanie (w miarę możliwości) przepisów prawa lub postanowień regulaminu, na podstawie których uważasz treści za niedozwolone i dlaczego;
- jasne, przyjazne dla użytkownika informacje na temat możliwości odwołania się.
Jak widzisz, jeśli chciałbyś ograniczyć uzasadnienie do stwierdzenia np., że „Zawieszamy świadczenie Państwu usług z powodu działań naruszających nasz regulamin”, to będzie to niewystarczające i nie spełnisz wymagań DSA dotyczących moderowania treści, nielegalnych treści w internecie czy prawidłowego świadczenia usług drogą elektroniczną.
Należy pamiętać, aby konkretnie wskazywać, jakie działania stanowiły podstawę Twojej decyzji o ograniczeniu treści. Odbiorca musi móc ocenić, czy decyzja została podjęta właściwie.
Podsumowanie
Będąc dostawcą usług cyfrowych masz ważne zadanie, jakim jest zapewnienie skutecznego mechanizmu zgłaszania ireagowanie na treści nielegalne lub sprzeczne z Twoim regulaminem.
Wdrażając mechanizm, upewnij się, że Twoi użytkownicy mają łatwy do niego dostęp, a Ty uzasadniasz każdą swoją decyzję. Nie zapominaj też, aby zapewnić użytkownikowi możliwość odwołania się od Twojej decyzji.
Będziesz pamiętał o tych kilku krokach, a możesz być spokojny o zgodność swojego działania w sieci na gruncie DSA.
Jest to o tyle ważne, że wypełnienie nakładanych przez DSA obowiązków w zakresie moderacji treści nielegalnych lub sprzecznych z warunkami korzystania z usług ma bezpośredni wpływ na potencjalną cywilno- lub karnoprawną odpowiedzialność za rozpowszechnianie w internecie cudzych treści. Wpływa to także na możliwą odpowiedzialność administracyjną określoną przez rozporządzenie. Jej skutkiem może być kara finansowa, do nałożenia której uprawniony został koordynator do spraw usług cyfrowych.
Chcesz zweryfikować, czy Twój biznes działa zgodnie z DSA? Skontaktuj się z nami i umów się na bezpłatną, 15-minutową konsultację! Chętnie Ci pomożemy!
Zdjęcie dodane przez fauxels.
