Podsumowanie na start
- DSA wprowadza nowe standardy i zasady dla dostawców usług internetowych w krajach członkowskich UE od 17 lutego 2024 roku.
- Akt o Usługach Cyfrowych stawia sobie za cel stworzenie jasnych ram prawnych dotyczących moderacji treści, zwalczania dezinformacji, zapewnienia transparentności działań reklamowych i rekomendacji w celu zapewnienia bezpiecznego środowiska online dla użytkowników.
- Sklepy internetowe podlegają przepisom DSA, gdy umożliwiają użytkownikom przechowywanie i udostępnianie treści, co klasyfikuje je jako dostawców usług hostingowych.
- Istnieją różnice między dostawcami usług hostingowych a platformami internetowymi, a te ostatnie mają dodatkowe obowiązki zgodnie z Aktem o Usługach Cyfrowych.
- DSA dotyczy mikro i małych przedsiębiorców, którzy jednak nie muszą wykonywać wszystkich obowiązków wynikających z tego aktu prawnego.
- W zakresie obowiązków sklepów internetowych, Akt o Usługach Cyfrowych przewiduje m.in. wyznaczenie punktu kontaktowego, określenie warunków korzystania z usług, zapewnienie mechanizmu zgłaszania treści nielegalnych i niezgodnych z regulaminem, moderację treści użytkowników oraz współpracę z organami państwa.
- Sklepy internetowe nie ponoszą odpowiedzialności za treści dostarczane przez użytkowników, jeśli nie mają faktycznej wiedzy o nielegalnych działaniach lub treściach i podejmują odpowiednie działania po uzyskaniu takiej wiedzy.
Już teraz wiesz, że chcesz zlecić na zewnątrz dostosowanie działalności Twojego sklepu do DSA? Skontaktuj się z nami i umów się na darmową, 15-minutową konsultację!
Jaki cel przyświeca DSA? – Akt o usługach cyfrowych
Celem DSA jest ustalenie jasnych ramy prawnych dotyczących:
- moderacji treści (nielegalnych i niezgodnych z warunkami świadczenia usług),
- zwalczania dezinformacji (fake newsów),
- przejrzystości działań reklamowych i systemów rekomendacji;
- stworzenia bezpieczniejszej przestrzeni cyfrowej;
- zabezpieczenia praw podstawowych w Internecie.
Innymi słowy, Akt o Usługach Cyfrowych dąży do transparentnego i bezpiecznego środowiska internetowego dla jego użytkowników. Aby móc to osiągnąć, DSA wprowadza określone obowiązki dla dostawców usług pośrednich.
Podmiotami zobowiązanymi do przestrzegania Aktu o Usługach Cyfrowych są przede wszystkim tzw. bardzo duże platformy internetowe lub bardzo duże wyszukiwarki internetowe (które w związku z tym mają najwięcej nowych obowiązków).
Do tej kategorii zaliczają się takie platformy i wyszukiwarki, których średnia liczba miesięcznie aktywnych odbiorców usług w Unii wynosi co najmniej 45 mln i które zostały wskazane jako „bardzo duże” zgodnie z Aktem o Usługach Cyfrowych jako przykłady „bardzo dużych” podmiotów można wskazać serwisy takie jak Facebook, Instagram, Twitter, YouTube czy Google.
Czy DSA dotyczy sklepów internetowych?
Na wstępie warto zaznaczyć, że Akt o Usługach Cyfrowych dotyczy wyłącznie usług pośrednich, a nie wszelkich usług online. Zgodnie z przepisami rozporządzenia „usługa pośrednia” oznacza jedną z następujących usług społeczeństwa informacyjnego:
- usługę „zwykłego przekazu” polegającą na transmisji w sieci telekomunikacyjnej informacji przekazanych przez odbiorcę usługi lub na zapewnianiu dostępu do sieci telekomunikacyjnej;
- usługę „cachingu” polegającą na transmisji w sieci telekomunikacyjnej informacji przekazanych przez odbiorcę usługi, obejmującą automatyczne, pośrednie i krótkotrwałe przechowywanie tej informacji, dokonywane wyłącznie w celu usprawnienia późniejszej transmisji informacji na żądanie innych odbiorców;
- usługę „hostingu” polegającą na przechowywaniu informacji przekazanych przez odbiorcę usługi oraz na jego żądanie.
Usługą społeczeństwa informacyjnego jest z kolei każda usługa:
- świadczona za wynagrodzeniem,
- na odległość,
- drogą elektroniczną,
- na indywidualne żądanie usługobiorcy.
Jak powyższe ma się do sklepu internetowego? Już tłumaczę.
Przede wszystkim musisz pamiętać, że prowadząc sklep internetowy możesz, ale nie musisz zostać objęty przepisami Aktu o Usługach Cyfrowych. Nie jest zatem tak, że nowe przepisy automatycznie obejmują wszystkie sklepy internetowe.
Sklep internetowy podlega DSA wówczas, gdy umożliwia użytkownikom przechowywanie przekazywanych przez nich informacji (czyli świadczy wspominaną wcześniej usługę hostingu). Jeżeli zatem użytkownik sklepu może przechowywać w nim takie informacje, jako właściciel masz obowiązek zapewnienia zgodności swojego sklepu z Aktem o Usługach Cyfrowych.
W tej chwili możesz pomyśleć, że w swoim sklepie przechowujesz przecież całkiem sporo informacji dostarczonych przez użytkowników w ramach:
- założenia konta użytkownika;
- złożenia zamówienia;
- zapisu na newsletter.
Czy zatem oferując użytkownikom powyższe opcje świadczysz usługę hostingu i tym samym podlegasz DSA?
Odpowiedź brzmi… jeszcze nie 😉
Musisz wiedzieć, że Akt o Usługach Cyfrowych dotyczy treści „extra”, czyli takich, które użytkownik może umieścić w sklepie z własnej inicjatywy, a w związku z Twoimi wymaganiami w zakresie np. utworzenia konta. Jeżeli zatem, w ramach swojego sklepu internetowego umożliwiasz użytkownikowi wyłącznie podanie danych niezbędnych do rejestracji konta, do sfinalizowania zamówienia czy zapisu na newsletter to w rozumieniu DSA nie świadczysz usługi hostingu.
Hostingodawcą podlegającym Aktowi o Usługach Cyfrowych będziesz natomiast wówczas, gdy umożliwisz użytkownikowi:
- umieszczenie w sklepie zdjęcia (np. profilowego) lub filmu;
- opublikowanie opinii o towarze;
- dodanie komentarza na blogu.
Innymi słowy, wszędzie gdzie użytkownik może dodawać swoje treści, a także dzielić się nimi, tam dostarczasz usługę hostingu.
Kiedy hostingodawca może zostać uznany za platformę internetową?
Platforma internetowa to podkategoria usługi hostingowej, objęta szczególnymi obowiązkami wynikającymi z Aktu o Usługach Cyfrowych. Dlatego tak ważne jest zrozumienie, czym różni się taka platforma od innych podmiotów dostarczających usługi pośrednie. Tylko wtedy będziesz w stanie prawidłowo określić swoje obowiązki wynikające z nowych przepisów.
Twój sklep może być platformą internetową wówczas, gdy już nie tylko przechowujesz informacje pochodzące od użytkownika, ale również rozpowszechniasz te informacje. Jako przykłady w tym zakresie można wskazać:
- publikację w sklepie opinii przesłanej przez klienta;
- udostępnianie komentarzy użytkowników dodanych pod kursem online;
- udostępnianie treści użytkowników dodanych przez nich na dedykowanym forum.
Czy jednak każde powyższe działanie kwalifikuje Twój sklep jako platformę internetową? Nie, gdyż jeżeli rozpowszechnianie treści jest zaledwie nieznaczną funkcją głównej usługi (wyłącznie poboczną cechą), to zgodnie z DSA usługodawca nie jest traktowany jako platforma internetowa.
Za przykład można podać opinie dostępne w sklepie. W mojej ocenie mają one drugorzędnych charakter dla głównej usługi, jaką jest sprzedaż towaru. Jasne, opinie mają swoje znaczenie, ale są poboczne w stosunku do tego, co rzeczywiście dostarczasz klientom.
Powyższa ocena nie będzie już tak jednoznaczna w w przypadku opinii na platformach e-learningowych. Tu należałoby podejść z większą ostrożnością, a w razie braku pewności przyjąć, że wpisuje się ona w pojęcie „platformy internetowej”.
Niezależnie od powyższego musisz pamiętać, że brak zakwalifikowania sklepu jako platformy internetowej, nie oznacza, że przestajesz być dostawcą usług hostingowych. Nadal bowiem pozostajesz hostingodawcą i w związku z tym jesteś zobowiązany do przestrzegania pewnych obowiązków (opisanych w dalszej części artykułu).
Chcesz upewnić się czy obowiązuje Cię DSA? Napisz do nas i prześlij adres, pod którym znajduje się Twój sklep internetowy, a my wrócimy do Ciebie z odpowiedzią.
Czy bycie mikro- lub małym przedsiębiorcą ma znaczenie?
Tak, gdyż w przypadku mikro i małych przedsiębiorców regulacje (czyli w istocie obowiązki) przewidziane dla platform internetowych nie będą miały zastosowania.
Kiedy zatem jesteś mikro- lub małym przedsiębiorcą?
Będziesz uważany za małego przedsiębiorcę, jeśli Twoja firma zatrudnia mniej niż 50 pracowników i osiąga obrót poniżej 10 milionów euro rocznie. Natomiast mikroprzedsiębiorcą jesteś wtedy, gdy Twoja firma zatrudnia mniej niż 10 pracowników i generuje obrót mniejszy niż 2 miliony euro rocznie.
Jeśli spełniasz powyższe kryteria, Twoje obowiązki wynikające z nowych przepisów są ograniczone. Wszystko po to, aby nie obciążać niewielkich podmiotów takimi samymi wymogami, jakie dotyczą „gigantów” branży internetowej (takich jak np. serwisy społecznościowe).
Obowiązki sklepu internetowego
W przypadku, gdy Twój sklep podlega Aktowi o Usługach Cyfrowych (np. w związku z udostępnianiem opinii klientów), jako jego właściciel musisz spełniać następujące obowiązki:
Po pierwsze – wyznacz punkt kontaktowy.
Zgodnie z art. 11 i 12 DSA:
„Dostawcy usług pośrednich wyznaczają pojedynczy punkt kontaktowy:
a. umożliwiający im bezpośrednią komunikację – drogą elektroniczną – z organami państw członkowskich, Komisją i Radą Usług Cyfrowych na potrzeby stosowania niniejszego rozporządzenia.
b. umożliwiający odbiorcom usługi bezpośrednią i szybką komunikację z nimi, drogą elektroniczną i w sposób przyjazny dla użytkownika, w tym poprzez umożliwienie odbiorcom usługi wyboru środków komunikacji, które nie mogą opierać się wyłącznie na zautomatyzowanych narzędziach.”
Jak podejść do wykonania tego obowiązku? Najprościej wskazać w regulaminie np. adres e-mail, pod który organy i odbiorcy usług mogą się z Tobą kontaktować. Poniżej podaję przykład stosownego postanowienia.
Zgodnie z przepisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych), Sprzedawca wyznaczył punkt kontaktowy służący do bezpośredniej komunikacji z organami państw członkowskich UE, Komisją Europejską, Radą ds. Usług Cyfrowych oraz Użytkownikami Serwisu w sprawach objętych ww. aktem. Punkt kontaktowy jest dostępny pod adresem […].
Po drugie – wyznacz swojego przedstawiciela (jeżeli masz siedzibę poza UE).
Zgodnie z art. 13 DSA:
„Dostawcy, którzy nie mają siedziby w Unii, ale oferują usługi w Unii wyznaczają na piśmie osobę prawną lub fizyczną do działania w charakterze ich przedstawiciela prawnego w jednym z państw członkowskich, w których dostawca oferuje swoje usługi.”
Innymi słowy, jeśli masz siedzibę w UE, nie musisz się martwić powyższym obowiązkiem 🙂
Po trzecie – określ warunki korzystania z usług.
Zgodnie z art. 14 DSA, w warunkach korzystania z usług (czyli w praktyce w regulaminie Twojego sklepu) należy uwzględnić:
- informacje na temat wszelkich ograniczeń, które mogą nałożyć w związku z korzystaniem z ich usług w odniesieniu do informacji przekazywanych przez odbiorców usługi;
- informacje na temat wszelkich polityk, procedur, środków i narzędzi wykorzystywanych na potrzeby moderowania treści, w tym na temat algorytmicznego podejmowania decyzji i przeglądu dokonywanego przez człowieka;
- informacje na temat wewnętrznego systemu rozpatrywania skarg, jeśli taki posiadają (jeśli jesteś dostawcą platformy internetowej, zgodnie z art. 20 DSA masz obowiązek udostępnić odbiorcom taki system);
- procedurę informowania o istotnych zmianach warunków w korzystaniu z usług (chodzi o postanowienia dotyczące zasad zmiany regulaminu i prawa do zakończenia korzystania z usługi).
Wszystkie powyższe informacje musisz sformułować w sposób prosty, zrozumiały, jednoznaczny oraz przyjazny dla użytkownika. Pamiętaj też, aby informacje te podać do wiadomości publicznej w łatwo dostępnym miejscu strony internetowej Twojego sklepu (np. w regulaminie sklepu).
Po czwarte – zapewnij mechanizm zgłaszania treści o charakterze nielegalnym i niezgodnym z warunkami korzystania z usług (czyli z Twoim regulaminem) i reagowania na tego rodzaju treści.
Pamiętaj, że wdrożony mechanizm:
- musi umożliwiać dowolnej osobie lub podmiotowi zgłaszania nielegalnych treści,
- musi być łatwo dostępny i przyjazny dla użytkownika,
- musi pozwalać na dokonywanie zgłoszeń drogą elektroniczną,
- musi ułatwiać użytkownikowi dokonywanie jasnych i uzasadnionych zgłoszeń. Aby użytkownik mógł to zrobić, musisz mu dać taką możliwość, czyli np. udostępnić odpowiedni formularz.
Pamiętaj też, że każda Twoja decyzja podjęta w związku ze zgłoszeniem nielegalnej treści musi być zawsze uzasadniona.
Po piąte – w razie potrzeby współpracuj z organami państwa.
W powyższym obowiązku chodzi przede wszystkim o informowanie organów ścigania o swoim podejrzeniu, że w Twoim sklepie czy za jego pośrednictwem popełniono lub może zostać popełnione przestępstwo, a także o podjęcie określonych działań w wyniku nakazu, jaki możesz otrzymać od odpowiedniego organu państwowego.
Po szóste – przesyłaj sprawozdania (ale tylko na żądanie)
Szczęśliwie dla tych, którzy są mikro i małymi przedsiębiorcami, obowiązek sprawozdawczy jest ograniczony do przekazywania informacji dopiero w przypadku skierowania żądania udzielenia konkretnych informacji przez koordynatora ds. usług cyfrowych.
Pamiętaj, platformy internetowe będą miały dodatkowe obowiązki. Dowiesz się o nich więcej z artykułu Akt o usługach cyfrowych (DSA) – obowiązki aplikacji SaaS
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat DSA oraz wynikających z niego obowiązków? Uzupełnij nasz formularz kontaktowy i skorzystaj z bezpłatnej 15 minutowej konsultacji, w ramach której porozmawiamy o Twoich wątpliwościach 🙂
Moderacja nielegalnych treści
Zgodnie z nowymi przepisami, masz obowiązek podejmowania działań przeciwko nielegalnym treściom oraz treściom sprzecznym z Twoim regulaminem. Odpowiednie działania powinieneś podjąć wtedy, gdy sam zauważysz takie treści albo gdy otrzymasz dotyczące ich zgłoszenie.
Czym właściwie są treści nielegalne i treści niezgodne z regulaminem? Już tłumaczę!
Treści nielegalne w uproszczeniu treści, które nie są zgodne z prawem unii europejskiej lub z prawem krajowym. Jako przykład takiej treści można wskazać materiały propagujące nazizm lub komunizm lub oferty sprzedaży nielegalnych towarów.
Treści sprzeczne z regulaminem to z kolei takie treści, które osobiście uznałeś za niedopuszczalne. Przykładowo, za taką treść możesz uznać treść nawołującą do agresji, wulgarną dyskryminującą lub promującą usługi konkurenta.
Co zatem powinieneś zrobić, gdy otrzymasz zgłoszenie lub zauważysz nielegalną treść?
Po otrzymaniu zgłoszenia, niezwłocznie potwierdź zgłaszającemu jego otrzymanie (np. drogą mailową). W przypadku, gdy zgłoszenie jest niepełne lub zawiera inne błędy, zwróć się do zgłaszającego z prośbą o uzupełnienie lub poprawienie zgłoszenia.
Następnie, przeprowadź weryfikację zgłoszenia. Zrób to w sposób niearbitralny, obiektywny i z zachowaniem należytej staranności.
Po przeprowadzonej weryfikacji podejmij decyzję czy zgłoszona treść jest nielegalna lub sprzeczna z Twoim regulaminem. Jeśli jest niedopuszczalna, ogranicz korzystanie z usługi w sposób przewidziany przez Ciebie w regulaminie, np. poprzez:
- ograniczenie widoczności treści;
- zablokowanie dostępu do treści;
- depozycjonowanie treści;
- usunięcie treści;
- zablokowanie użytkownikowi dalszego korzystania z usługi.
W kolejnym kroku, o swojej decyzji poinformuj zgłaszającego, a także osobę, która treść opublikowała. Jeśli Twoja decyzja wpływa na tą osobę (bo np. usunąłeś jej treść), swoją decyzję musisz uzasadnić, a także poinformować strony o możliwości odwołania się od Twojej decyzji.
Pamiętaj, że uzasadnienie decyzji musi być konkretne i jednoznacznie. Osoba zainteresowana musi wiedzieć, jakie działania stanowiły podstawę Twojej decyzji o ograniczeniu treści lub uznaniu ją dopuszczalną. Z kolei, odnośnie pouczenia o możliwości odwołania się, pamiętaj, że przewidziana przez Ciebie procedura odwoławcza powinna zostać przez Ciebie opisana w sposób jasny i przyjazny dla użytkownika. Ponadto, decyzja podjęta na skutek odwołania się, którejś ze stron, również powinna być uzasadniona.
Aby usprawnić moderowanie treści w Twoim sklepie, możesz stosować zautomatyzowane mechanizmy wykrywania naruszeń. Tego rodzaju mechanizmy możesz także stosować względem decyzji, które podejmujesz na skutek zgłoszenia naruszenia czy odwołania od decyzji. Pamiętaj jednak, że w swoim regulaminie musisz wskazać czy korzystasz z tego rodzaju systemów, a jeśli tak – to opisać w jaki sposób działają.
Kiedy sklep internetowy nie ponosi odpowiedzialności za treści użytkowników?
W świetle omawianych przepisów, jako hostingowa nie ponosisz odpowiedzialności za informacje przechowywane na wniosek odbiorcy usługi, jeżeli:
- nie masz faktycznej wiedzy o nielegalnej działalności lub nielegalnych treściach, lub
- podjąłeś bezzwłocznie odpowiednie działania w celu usunięcia lub uniemożliwienia dostępu do nielegalnych treści, gdy uzyskałeś taką wiedzę lub wiadomość.
Jak zatem widzisz, Akt o Usługach Cyfrowych to nie tylko obowiązki, lecz także przepisy pozwalające Ci uniknąć odpowiedzialności za nielegalne treści dodane przez użytkowników.
Więcej o odpowiedzialności i skutkach za nieprzestrzeganie DSA dowiesz się z Akt o usługach cyfrowych (DSA) – najważniejsze informacje
Podsumowanie
Po przeczytaniu artykułu powinieneś zapamiętać przede wszystkim, że:
- Akt o Usługach Cyfrowych dotyczy tylko takich sklepów internetowych, które przechowują treści generowane przez użytkowników, jak opinie, komentarze czy posty;
- sklepy przechowujące treści użytkowników muszą wdrożyć konkretne działania, aby dostosować się do nowych wymogów prawnych, w szczególności w zakresie moderacji treści i zarządzania zgłoszeniami dotyczącymi treści nielegalnych;
- przestrzeganie nowych przepisów pozwoli Ci uniknąć odpowiedzialności za nielegalne treści dodane przez użytkowników
Choć dostosowanie się nowych wymogów może na pierwszy rzut oka wydawać się skomplikowane, w praktyce nie powinno sprawić większych trudności (zwłaszcza, jeżeli wcześniej wdrażałeś w swoim sklepie RODO i Omnibusa).
Potrzebujesz pomocy w dostosowaniu działalności Twojego sklepu do DSA? Skontaktuj się z nami, a chętnie wesprzemy Twój biznes!
Zdjęcie dodane przez Thirdman.
