W umowie o dzieło, czy to w formie ustnej, mailowej lub pisemnej, nie wszystko jest w niej zapisywane. Dzieje się tak dlatego, że część praw i obowiązków wynika wprost z przepisów prawa. Czy wiesz, jakie prawa i obowiązki ma przyjmujący zamówienie i zamawiający?
Przeczytaj też:
1) Umowa o dzieło, czy zlecenia? Co lepsze?
2) Co może być dziełem w umowie o dzieło?
3) Zakaz konkurencji w umowie o dzieło i zlecenia
4) Kiedy można odstąpić od umowy o dzieło?
Podstawowe prawa i obowiązki przyjmującego zamówienie
A) Wykonanie dzieła przez przyjmującego zamówienie
Głównym i podstawowym obowiązkiem przyjmującego zamówienie jest wykonanie dzieła. Świadczy o tym charakter, jak i duch umowy. Zobowiązanie musi zostać wykonane w odpowiednim terminie – określonym w umowie lub w ustawie.
Przyjmujący zamówienie odpowiedzialny jest również za jakość wykonanego dzieła, co ma duży wpływ na wynagrodzenie oraz ostateczne przyjęcie dzieła przez zamawiającego.
B) Należyte wykonanie dzieła przez przyjmującego zamowienie
Dzieło powinno zostać wykonane w sposób należyty.
Przyjmujący zamówienie powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom.
Przyjmujący zamówienie obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
Sposób wykonania dzieła powinien być określony w umowie. Jednakże przy braku takiego postanowienia zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego, a więc i powyżej wskazane zasady.
C) Osobiste wykonanie dzieła przez przyjmującego zamowienie
Osobiste wykonanie dzieła nie jest elementem istotnym dla umowy o dzieło. Przyjęło się, że wykonawca dzieła może posługiwać się podwykonawcami i powierzyć im wykonanie w całości lub w części.
Tylko w pewnych okolicznościach takie działanie jest zabronione. Gdy świadczenie ma ścisły związek z wykonawcą dzieła, wynika to z przepisów ustawy lub postanowień umowy.
Zamawiający może żądać osobistego świadczenia dłużnika tylko wtedy, gdy to wynika z treści czynności prawnej, z ustawy albo z właściwości świadczenia. W branży mody, takie postanowienia są normą i możemy spotkać się z nimi prawie przy każdym zleceniu.
Ciekawym przykładem jest produkcja zdjęciowa. Przyjmujący zamówienie jest organizatorem i nadzorcą całej pracy, a nie szczegółowym wykonawcą. To właśnie tam producent jest osobą przyjmującą zlecenie od klienta, która dba o przebieg pracy a konkretnym już wykonawcą sam fotograf i reszta ekipy produkcyjnej.
D) Ingerencja zamawiającego w wykonywanie dzieła
Sposób w jaki dzieło zostanie wykonane nie podlega ingerencji zamawiającego.
Wykonawca nie jest związany sugestiami lub poleceniami ze strony zamawiającego. W praktyce jednak może wyglądać to inaczej. Przy dłuższej lub finansowo większej współpracy, np. produkcji sesji zdjęciowej strony często ustalają zakres kontroli, nadzoru i ingerencji zamawiającego w świadczenie przyjmującego zamówienie.
Przykładem niech będzie sposób wykonywania zdjęć, tak zwane inspiracje lub wskazanie zdjęć i zakresu retuszu.
E) Dostarczanie narzędzi, materiałów i środków pomocniczych przez zamawiającego
Aby wykonać dzieło należycie potrzebne są odpowiednie narzędzia, materiały i środki pomocnicze. Prawo nie wprowadza regulacji w tym zakresie. Znaczenie ma wola i postanowienia stron.
Przyjęte zostało iż, do dostarczenia narzędzi pracy przyjmującego wykonanie dzieła zobowiązany jest sam wykonawca.
Gdy w umowie postanowiono inaczej, tj. zamawiający ma dostarczyć materiały to w takim wypadku na przyjmującym zamówienie ciąży obowiązek sprawdzenia przydatności materiałów.
Dostarczenie ich przez zamawiającego nie zwalnia wykonawcy z odpowiedzialności za wady dzieła. W razie wykrycia nieprzydatności materiału, wykonawca powinien niezwłocznie powiadomić o tym zmawiającego. Tylko w ten sposób może zwolnić się z odpowiedzialności za wady dzieła.
Gdy dzieło uległo zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek wadliwości materiału dostarczonego przez zamawiającego albo wskutek wykonania dzieła według jego wskazówek, przyjmujący zamówienie może żądać za wykonaną pracę umówionego wynagrodzenia lub jego odpowiedniej części, jeżeli uprzedził zamawiającego o niebezpieczeństwie zniszczenia lub uszkodzenia dzieła.
F) Zabezpieczenie dostarczonych materiałów i ich zwrot
Z dostarczeniem rzeczy przez zamawiającego wiążą się następcze obowiązki dla przyjmującego zamówienie.
Powinien on odpowiednio zabezpieczyć przedmioty przed uszkodzeniem lub ich stratą. Gdy sytuacja była zawiniona wiązać się to będzie z odpowiedzialnością na zasadach ogólnych.
Kolejnym obowiązkiem dla wykonawcy dzieła jest przymus użycia dostarczonych materiałów w sposób odpowiedni, czyli staranny, oszczędny i technicznie uzasadniony. Po wykonaniu dzieła przyjmujący zamówienie powinien złożyć rachunek oraz zwrócić nieużytą część materiałów.
Porozmawiaj z ekspertem
Stoisz przed wyzwaniem? Szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu, który opisałem w tym artykule? Sprawdź, czy jestem w stanie Ci pomóc.
Napisz do mnie poprzez poniższy formularz i umów się na rozmowę.
Uzupełnij poniższy formularz, jeżeli np.:
- masz pytania z zakresu o którym pisałem w tym artykule,
- szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu,
- chcesz wiedzieć, jak wygląda współpraca z nami, terminy oraz koszty.
Pierwszy kontakt jest bezpłatny i ma on na celu ustalenie zakresu potencjalnej naszej pomocy oraz Twoich pytań i wątpliwości.
Po przesłaniu formularza skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24h w celu ustalenia dalszych szczegółów.
Przed wysłaniem wiadomości zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.
G) Wydanie dzieła przez przyjmującego zamowienie
Wykonanie dzieła rodzi za sobą obowiązek jego wydania zamawiającemu.
Przez wydanie rozumie się umożliwienie faktycznego korzystania z dzieła w zgodzie z jego właściwościami i przeznaczeniem.
Nie zawsze każde dzieło może zostać wydane w sposób jednoznaczny. Z reguły dziełem jest określony przedmiot, jednakże odsyłam Cię do artykułu Co może być dziełem w umowie o dzieło.
Zamawiający obowiązany jest odebrać dzieło, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem. Należy jednak rozróżnić odebranie dzieła od jego wydania. Odebranie dzieła jest obowiązkiem zamawiającego, które zostanie opisane w dalszej części.
Podstawowe prawa i obowiązki zamawiającego
A) Zapłata wynagrodzenia przez zamawiającego
Zapłata wynagrodzenia to główny obowiązek zamawiającego dzieło. Zamawiający ma obowiązek wypłaty wynagrodzenia na rzecz wykonawcy, który wykonał dzieło. Według zasad gospodarki wolnorynkowej, strony mają swobodę w określaniu wynagrodzenia w umowie o dzieło.
Zapłata wynagrodzenia nie musi nastąpić w formie pieniężnej. Wynagrodzenie może mieć postać zarówno formy pieniężnej, jak i niepieniężnej, czyli świadczenia innego rodzaju. Świadczeniem niepieniężnym może być dostarczenie środków utrzymania, wymiana usługi za usługę lub udzielenie praw.
Jednakże, taki pogląd ma zastosowanie tylko i wyłącznie w przypadku wynagrodzenia ustalonego w umowie. Polskie prawo oraz praktyka przewiduje, że to właśnie pieniądz jest miernikiem wartości i nakładu pracy oraz poniesionych wydatków wykonawcy dzieła. A co za tym idzie, tylko tak można ustalić realną wartość dzieła.
Oprócz ustalenia wynagrodzenia w umowie, Kodeks cywilny przewiduje dwie inne możliwości rozliczenia się pomiędzy stronami. Są to wynagrodzenie kosztorysowe oraz ryczałtowe. Wskazany w ten sposób rodzaj rozliczenia ma jednakże charakter jedynie przykładowy.
Przeczytaj też: Jak ustalić wynagrodzenie w umowie o dzieło?
Jak już powyżej zostało wspomniane, strony mogą ustalić wynagrodzenie również poprzez świadczenie usług. A nawet mają możliwość nie określania wysokości wynagrodzenia – w tym przypadku wystarczającym będzie nakreślenie podstaw do jego ustalenia. Ze względu na wzajemny charakter umowy o dzieło wynagrodzenie musi być ekwiwalentem wartości świadczenia drugiej strony. Nie zapomnij o tym, gdy będziecie wymieniać się usługami – czyli świadczyć sobie usługi w barterze.
B) Współdziałanie zamawiającego z wykonawcą dzieła
W polskim prawie, zarówno w przepisach ogólnych w kodeksie cywilnym, jak i w regulacjach szczególnych dotyczących umowy o dzieło nie został uregulowany sposób i przymus współdziałania stron umowy o dzieło.
Charakter i istota umowy o dzieło pozwala nam sądzić, iż obowiązek współdziałania może wynikać z natury dzieła bądź zawartych przez strony postanowień w umowie. Współdziałanie ze strony zamawiającego może występować na każdym etapie tworzenia dzieła oraz przybrać różnoraką formę. Może to by np. dostarczenie materiałów, niezbędnej dokumentacji lub akceptowanie etapów.
Porozmawiaj z ekspertem
Stoisz przed wyzwaniem? Szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu, który opisałem w tym artykule? Sprawdź, czy jestem w stanie Ci pomóc.
Napisz do mnie poprzez poniższy formularz i umów się na rozmowę.
Uzupełnij poniższy formularz, jeżeli np.:
- masz pytania z zakresu o którym pisałem w tym artykule,
- szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu,
- chcesz wiedzieć, jak wygląda współpraca z nami, terminy oraz koszty.
Pierwszy kontakt jest bezpłatny i ma on na celu ustalenie zakresu potencjalnej naszej pomocy oraz Twoich pytań i wątpliwości.
Po przesłaniu formularza skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24h w celu ustalenia dalszych szczegółów.
Przed wysłaniem wiadomości zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.
C) Odebranie dzieła przez zamawiającego
Obowiązkiem wykonawcy dzieła jest jego wydanie, zaś zamawiającego jego odebranie. Dzieło jest gotowe do odbioru w miejscu i czasie określonym przez umowę bądź ustawę.
Odebrania dzieła nie można wymusić na zamawiającym. Jednakże, gdy do odbioru nie dojdzie, niesie to za sobą negatywne skutki.
Pomóż nam dotrzeć do innych osób! Udostępnij ten artykuł dalej, niech więcej osób uzyska dzięki niemu potrzebną wiedzę. Dziękujemy!
