Szukaj
Close this search box.

Jak ustalić wynagrodzenie w umowie o dzieło?

Spis treści

Też masz takie duże oczy jak rozmawiasz z klientem o wynagrodzeniu? W zeszłym tygodniu wybieraliśmy, którą umowę chcemy zawrzeć – o dzieło, czy zlecenia. Przyszedł czas na wyjaśnienie kolejnej kwestii, czyli o możliwości ustalania wynagrodzenia w umowie o dzieło.

Czy wiesz kiedy stosować umowę o dzieło? Zobacz artykuł:
Umowa o dzieło, czy zlecenia? Co lepsze? 
Co może być dziełem w umowie o dzieło?
Kiedy można odstąpić od umowy o dzieło?

Podsumowanie na start

Nie chcesz czytać całego artykułu? Zapoznaj się z naszym podsumowaniem poniżej:

 

  1. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, wynagrodzenie w umowie o dzieło może mieć charakter kosztorysowy lub ryczałtowy.
  2. Wynagrodzenie kosztorysowe wymaga stworzenia kosztorysu prac i odpowiedniej jego wyceny (z uwzględnieniem wszystkich kosztów). Jest ono stosowane wtedy, gdy nie można z góry przewidzieć całkowitego kosztu wytworzenia dzieła.
  3. W przypadku wynagrodzenia ryczałtowego, jego wysokość jest z góry znana, co umożliwia szybką analizę opłacalności umowy.
  4. Możesz domagać się zmiany wysokości wynagrodzenia zarówno w wersji kosztorysowej, jak i ryczałtowej, lecz jedynie w ściśle określonych przypadkach.
  5. Ty i Twój kontrahent możecie wybrać inny model wynagrodzenia (niekoniecznie pieniężny).

Wynagrodzenie to podstawowy obowiązek dającego zlecenie

Stronami umowy o działo są przyjmujący zamówienie oraz zamawiający. Przyjmujący zamówienie zobowiązany jest do wykonania dzieła, druga strona zaś do zapłaty za tę wykonaną czynność.

Wynagrodzenie jest jedną z najważniejszych rzeczy dla której podejmujemy się w ogóle danego zadania. Jest też najważniejsze z tego względu, że jest to podstawowy obowiązek osoby dającej Tobie zadanie do wykonania.

Kodeks cywilny wyróżnia dwie możliwości rozliczania się stron i jest to jedynie przykład tego co można stosować – w obiegu występuje znacznie więcej możliwości:

  • wynagrodzenie kosztorysowe;
  • wynagrodzenie ryczałtowe;

Wynagrodzenie kosztorysowe

Wynagrodzenie kosztorysowe występuje w tych umowach, gdzie sprawa rozliczenia się stron jest bardziej skomplikowana. Potrzebnym będzie stworzenie kosztorysu prac i odpowiedniej jego wyceny.

Przykładem umów o dzieło z wynagrodzeniem kosztorysowym mogą być na przykład umowy, jakie powstają przy produkcjach zdjęciowych. W takiej umowie nie kończy się na tym, że klient zleca wykonanie sesji zdjęciowej producentowi wykonawczemu. Na co dzień producent nie jest w stanie wycenić dokładnie swojej usługi.

Strony umowy muszą wziąć pod uwagę wszystkie koszty związane z produkcją i zmienne jakie w niej występują. Na koszt całkowity będzie składać się m.in. wynagrodzenie fotografa, modelki oraz ludzi asystujących i pomagających na planie zdjęciowym. Bez kosztorysu i wcześniejszych wyliczeń się nie obejdzie.

Kosztorys można włączyć do oferty i później do umowy. Istnieje możliwość stworzenia także wstępnej wersji kosztorysu, a później rozliczenia się wg. realnie poniesionych kosztów. Jeżeli nie chcesz być wtedy stratny, musisz tylko wcześniej zawrzeć taką informację w umowie.

Zmiana wysokości wynagrodzenia

Zmiany wynagrodzenia kosztorysowego możesz żądać wtedy, gdy po ustaleniu kosztorysu zmieniły się ceny lub stawki w nim zawarte. Takie zmiany stawek mogą nastąpić tylko przez zarządzenie właściwego organu państwowego. Sytuacja musi być nadzwyczajna i oczywiście strony nie mogły jej przewidzieć przy zawarciu umowy. Takimi stawkami będą np. podatki od towarów i usług lub cło.

Nie dotyczy to kosztów już poniesionych za materiały lub robociznę, które nastąpiły przed wspomnianą zmianą.

Inną okolicznością pozwalającą na zmianę wynagrodzenia jest wykonanie prac dodatkowych nie zawartych w kosztorysie, a potrzebnych do wykonania umowy i dzieła. Ustawodawca miał na myśli zarówno prace, które nie zostały w ogóle zawarte w planie prac, jak i te, które umówione były ale trzeba wykonać je w znacznie szerszym zakresie.

Porozmawiaj z ekspertem

Stoisz przed wyzwaniem? Szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu, który opisałem w tym artykule? Sprawdź, czy jestem w stanie Ci pomóc.

Napisz do mnie poprzez poniższy formularz i umów się na rozmowę.

Uzupełnij poniższy formularz, jeżeli np.:

  • masz pytania z zakresu o którym pisałem w tym artykule,
  • szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu,
  • chcesz wiedzieć, jak wygląda współpraca z nami, terminy oraz koszty.

Pierwszy kontakt jest bezpłatny i ma on na celu ustalenie zakresu potencjalnej naszej pomocy oraz Twoich pytań i wątpliwości.

Po przesłaniu formularza skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24h w celu ustalenia dalszych szczegółów.


Przed wysłaniem wiadomości zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.

Niestety ważnym jest tutaj kto kosztorys wykonał. Jeżeli to przyjmujący zamówienie wycenił swoją usługę na podstawie wykazu potrzebnych prac przedstawionego przez zamawiającego, wtedy sprawa jest prosta i takie podwyższenie jest możliwe bez zbędnych problemów.

Gorzej, gdy to właśnie wykonawca dzieła taki kosztorys stworzył; musi wtedy wykazać, że mimo należytej staranności nie mógł przewidzieć tych dodatkowych prac.

W końcu to on jest profesjonalistą, do którego klient przychodzi z chęcią zlecenia zadania do wykonania. Praktyka wskazuje, że na wykonanie dzieła które pociągnie za sobą znaczne podwyższenie wynagrodzenia, musi być zgoda zamawiającego. Przy mniejszym wzroście już nie.

Odstąpienie od umowy o dzieło

Jak dotąd mówiliśmy o podwyższeniu wynagrodzenia. Można także odstąpić od umowy o dzieło na tej podstawie, że wynagrodzenie wzrosło tak bardzo, iż nie będzie to korzystne dla zmawiającego. Stanowi to jak gdyby zaporę przeciwko złym praktykom, jakie można spotkać w obrocie gospodarczym.

Wykonawca dzieła może celowo zaniżyć wartość swojego wynagrodzenia, skłaniając tym Zamawiającego do wybrania jego oferty spośród innych dostępnych na rynku, gdzie następnym krokiem byłoby znaczne zwiększenie swojego wynagrodzenia.

Wynagrodzenie ryczałtowe

Tutaj inaczej niż w wynagrodzeniu kosztorysowym, umowy o dzieło zawierane z taką formą wynagrodzenia są przeważnie prostsze i mniej skomplikowane. Margines elementów, które są trudne do przewidzenia są minimalne i – co najważniejsze – jego wysokość, jest z góry wiadoma.

Z tego względu, że umożliwia ono w prosty i szybki sposób poddać analizie opłacalność jej wykonania, z pewnością z takim rodzajem wynagrodzenia będziecie spotykać się najczęściej.

Jednak, czy to oznacza, że nie mogę sporządzić wcześniej kosztorysu żeby pomóc sobie i klientowi w obliczeniach? Otóż tak, możesz to zrobić. Dopiero sama umowa i to, że takiego stworzonego kosztorysu nie załączysz do umowy przesądzi o tym, jaki sposób wynagradzania został wybrany.

Zmiana wysokości wynagrodzenia ryczałtowego

Wysokość wynagrodzenia ryczałtowego można zmienić, ale w zdecydowanie mniejszej ilości sytuacji niż poprzednio. Jest to pewne ryzyko, ponieważ nawet, gdy poniesiesz wyższe koszty niż podejrzewałeś nie masz możliwości zaliczenia tego sobie do umowy. Działa to także w drugą stronę – gdy zamawiający na podstawie umowy zapłaci Ci więcej, niż realnie kosztowała Twoja praca.

Jak już wspomniałem, wysokość wynagrodzenia ryczałtowego można zmienić – ale tylko w jednym przypadku. Gdy przyjmujący zamówienie przez wykonanie dzieła i wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, doznał rażącej straty. Przepisy udzielają ochrony wyłącznie wykonawcy dzieła i umożliwiają także rozwiązanie jej.

Zmianą stosunków będą np. nieoczekiwana zmiany cen rynkowych, dodatkowych opłat lokalnych a nawet zmiana podatków. Musi to nastąpić po zawarciu umowy i musi być niemożliwe do przewidzenia, nawet jakby poddano analizie sytuację panującą aktualnie na rynku.

Istnieje obowiązek rozważenia interesów obu stron przy podwyższeniu ryczałtu lub rozwiązaniu umowy o dzieło. Inaczej będzie się odróżniać rażącą stratę w wypadku, gdy przyjmujący zamówienie posiada duże, a inaczej, gdy małe przedsiębiorstwo.

Zapomniałem wspomnieć, że do takiego podwyższenia lub rozwiązania umowy o dzieło może dojść tylko przed sądem. Sami nie zdziałacie nic na własną rękę.

Samodzielne ustalenie wynagrodzenia

Sporo było czarnych wizji, aż do teraz. To, że podwyższyć lub obniżyć wynagrodzenia nie można z ustawy w prosty sposób, nie oznacza, że nie można tego ustalić samemu w umowie.

Strony mogą ustalić wysokość wynagrodzenia, która będzie zależna od spełnionego zakresu świadczenia przez przyjmującego zlecenie. Mogą także ustalić, kiedy i w jakich okolicznościach dojdzie do obniżenia lub podwyższenia tego wynagrodzenia.

Przyda się takie rozwiązanie sprawy np. gdy może dojść do przymusu wykonania prac dodatkowych pociągających za sobą korzyści dla zamawiającego, za które wynagrodzenia by w normalnej sytuacji nie było.

Wynagrodzenie ustalone i nie ustalone umową stron

Wcześniej Wam o tym nie wspomniałem, ale wynagrodzenie może mieć także formę niepieniężną. W końcu nie wszystko kręci się wokół kasy. Taki rodzaj wynagrodzenia można spotkać tylko w umowie między stronami, ponieważ polskie ustawy nie przewidują takiej możliwości. Dla niego najważniejszym miernikiem pracy jest właśnie pieniądz.

Strony mogą w umowie o dzieło zastosować inne metody ustalania wynagrodzenia. Istnieje możliwość umówienia się, co do obliczenia wysokości wynagrodzenia na zasadach i podstawach wskazanych w umowie zawieranej między stronami.

Wynagrodzenie jest podstawowym obowiązkiem zamawiającego. W sytuacji, gdy brak jest konkretnie oznaczonego wynagrodzenia oraz strony nie określiły podstaw do jego obliczenia, przyjmującemu zamówienie należy się zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju, a w braku takich informacji, wynagrodzenie odpowiadające nakładowi pracy oraz innym nakładom, które poczynił.

Podsumowując

Strony mają swobodę w ustalaniu wynagrodzenia w umowie o dzieło. Wiecie już, że wynagrodzenie można ustalić w umowie w sposób dowolny, byleby można było jakoś wywnioskować ile ma ono wynosić.

W prawie polskim znajdziecie pomoc i możecie oprzeć się na wynagrodzeniu kosztorysowym i ryczałtowym. Można także nie ustalać nic i po raz kolejny oprzeć się na przepisach, dobrej woli zamawiającego i Twoim sumiennym zbieraniu rachunków i dowodów na poniesione przez Ciebie koszty.

Pomóż nam dotrzeć do innych osób! Udostępnij ten artykuł dalej, niech więcej osób uzyska dzięki niemu potrzebną wiedzę. Dziękujemy!

Arkadiusz Szczudło

Arkadiusz Szczudło

Jestem adwokatem, Partnerem Zarządzającym w kancelarii Creativa Legal, wiceprezesem fundacji Creativa Education, mentorem i twórcą internetowym. Specjalizuję się w prawie nowych technologii oraz prawnym wsparciu biznesu – w tym w szczególności e-commerce i biznesu online. Jestem ekspertem w zakresie prawnych aspektów technologii blockchain. Poznaj autora.

Subskrybuj nasz newsletter i bądź na bieżąco!

Otrzymuj informacje o nowościach w prawie, nowych artykułach, produktach, usługach, czy szkoleniach od kancelarii Creativa Legal.

Dołącz do ponad 6000 innych osób, które już nam zaufało!

Po zapisaniu się odbierz od nas maila z potwierdzeniem. W razie problemów, napisz do nas. Sprawdź folder spam/oferty.


Aktywując przycisk pod formularzem, akceptujesz nasz Regulamin (w zakresie dotyczącym Newslettera) oraz wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści edukacyjnych, informacji o produktach i usługach kancelarii Creativa Legal Korol Szczudło adwokaci sp.p., np. o nowych artykułach, kursach on-line, czy zniżkach. 

Zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.

Ta strona jest chroniona przez reCAPTCHA. Mają zastosowanie Polityka prywatności oraz Regulamin serwisu Google.

Newsletter, który pomoże Ci rozwinąć 🚀
Twój e-commerce pod kątem prawnym i biznesowym.

Dołącz do społeczności ok. 5500 właścicieli oraz kadry zarządzającej i managerskiej w branży e-commerce! Otrzymuj co 2 tygodnie najważniejsze informacje.

Więcej o naszym newsletterze „Let’s talk e-com” przeczytasz pod linkiem: https://letstalkecom.pl

Po zapisaniu się odbierz od nas powitalnego maila z bonusami. W razie problemów, napisz do nas. Sprawdź folder spam/oferty.


Aktywując przycisk pod formularzem, akceptujesz nasz Regulamin (w zakresie dotyczącym Newslettera) oraz wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści edukacyjnych, informacji o produktach i usługach kancelarii Creativa Legal Korol Szczudło adwokaci sp.p., np. o nowych artykułach, kursach on-line, czy zniżkach. 

Zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.