Wcześniej powiedzieliśmy sobie, co to jest wizerunek, czy potrzebna jest zgoda na jego rozpowszechnianie; trzeba także wspomnieć o możliwościach dochodzenia swoich roszczeń, w przypadku, gdy zostanie naruszone prawo do wizerunku – lub istnieje możliwość jego naruszenia.
Sprawdź również poniższe nagranie wideo lub podcast
Ten odcinek znajdziesz także na Spotify, Apple Podcast lub w Twojej innej ulubionej aplikacji.
Podsumowanie na startNie chcesz czytać całego artykułu? Zapoznaj się z naszym podsumowaniem poniżej:
|
Ochrona wizerunku
,Jak pamiętacie z poprzedniego wpisu, wizerunek, jako dobro niematerialne, jest w pewnych aspektach chroniony zarówno przez Kodeks cywilny, jak i Ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
W praktyce przyjął się pogląd, że prawo autorskie jest konkretyzacją przepisów z Kodeksu cywilnego; a więc często wskazuje się w pozwach o naruszenie prawa do wizerunku, równoczesne ich stosowanie, szczególnie w fotografii i modelingu.
Kodeks wprowadza kilka możliwości dochodzenia swoich roszczeń nawet w wypadku, gdy przepisy prawa autorskiego nie będą mogły być zastosowane. Muszą wystąpić dwie przesłanki łącznie:
- naruszenie dobra osobistego,
- oraz bezprawność działania sprawcy naruszenia.
To na pozwanym będzie ciążyć obowiązek udowodnienia, że jego działania nie były bezprawne.
„W procesie o ochronę dóbr osobistych pozwany ma obowiązek wykazać, że jego działanie nie było bezprawne. Bezprawność działania, zgodnie z art. 81 ust. 1 prawa autorskiego wyłącza zgoda uprawnionego. Istnienia zgody uprawnionego ani jej zakresu nie domniemywa się. Pozwany ma obowiązek wykazać, że uzyskał zgodę uprawnionego na rozpowszechnianie jego wizerunku w oznaczonych warunkach.” – wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2000 r., I ACa 1455/99.
Środki ochrony w przypadku naruszenia prawa do wizerunku
Ustawodawca przewiduje w tym momencie kilka możliwości roszczeń których możemy się domagać:
- zaniechania rozpowszechniania swojego wizerunku;
- usunięcia skutków naruszenia;
- powództwo o ustalenie;
- zapłaty odszkodowania;
- zapłaty zadośćuczynienia;
- zapłaty określonego sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny
Omówmy sobie najważniejsze konsekwencje naruszenia prawa do wizerunku
Zaniechanie rozpowszechniania swojego wizerunku
Jest to jeden z typowo prewencyjnych niematerialnych środków ochrony, jaki przewidział nasz ustawodawca.
Mamy prawo żądać zaniechania rozpowszechniania swojego wizerunku w dwojakich sytuacjach. Gdy jeszcze do rozpowszechnienia nie doszło, ale istnieje co do tego zagrożenie oraz ,gdy stan naruszenia już nastąpił i miał postać pojedynczego lub ciągłego działania.
Zagrożeniem w naszym wypadku może być to, że określony magazyn z naszym wizerunkiem jest przygotowywany, a nawet już jest w druku. Ważnym jest, że wszelkie obawy muszą być obiektywne, a nie być naszym własnym postrzeganiem danej rzeczy.
Gdy chcemy posłużyć się takim roszczeniem, musimy dokładnie sprecyzować miejsca na jakich naruszenie nastąpiło lub nastąpi. Nie wystarczą ogólnikowe określenia.
Usunięcie skutków naruszenia prawa do wizerunku
Kolejny niematerialnym środkiem jest przymuszenie do usunięcia skutków jakie nastąpiły po naruszeniu naszego wizerunku. Katolog możliwości za pomocą których naruszyciel może usunąć skutki swojego działania pozostaje otwarty. Wytycznymi jest to, że roszczenie takie musi być adekwatne do zagrożonego dobra osobistego oraz rodzaju i rozmiarów naruszenia.
Dodatkowo, wybrane środki muszą „dawać satysfakcję poszkodowanemu, lecz nie powinny prowadzić do upokorzenia sprawcy naruszenia” – por. wyr. SA w Lublinie z 10.7.1998 r., I ACA 202/98, OSA 2000, Nr 2, poz. 6.
Przykłady, które mogłyby być dla nas pomocne to m.in. publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie lub konkretniej już – oficjalna informacja na stronie internetowej w miejscu naruszenia. Takie przypadki można stwierdzić m.in. na portalu Pudelek publikującego błędne informacje na temat celebrytów.
Możemy zastosować to obok roszczenia o zaniechanie rozpowszechniania swojego wizerunku.
Powództwo o ustalenie
Zbadanie sprawy pod kątem tego, czy doszło do naruszeń jest dosyć ciekawym źródłem satysfakcji. Powód, który ma w tym interes prawny, składa pozew, gdzie następnie sąd bada czy na skutek naruszenia dóbr osobistych pomiędzy nim a pozwanym powstał stosunek prawny.
Ustalenie takie „niekiedy wystarczy, aby zapobiec dalszym jego naruszeniom albo, aby uchylić niebezpieczeństwo dokonania naruszeń” – por. Radwański 2005, s. 176.
Warto zaznaczyć, że tę możliwość można użyć dopiero, gdy wszystkie inne opisane środki zawiodły.
Zapłata odszkodowania za naruszenie
Jeżeli przez naruszenie wizerunku została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany ma prawo żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych poprzez wypłatę określonej kwoty.
Przesłanki do zastosowania tego roszczenia są zgoła inne niż przedstawione na początku. Nie wystarczy już tylko bezprawność działania naruszyciela. Poszkodowany musi wykazać zarówno to, że jego dobro zostało naruszone, wystąpiła szkoda materialna i istnieje pomiędzy nimi adekwatny związek.
Adekwatny związek, czyli gdy szkoda jest normalnym następstwem naruszenia naszego dobra osobistego.
Zapłata zadośćuczynienia za naruszenie
Następną metodą dochodzenia swoich racji jest zapłata określonej kwoty na rzecz uprawnionego za doznaną krzywdę jaką było rozpowszechnienie wizerunku. Jest to postać odszkodowania, które ma zrekompensować szkodę niemajątkową, oczywiście o ile taka wystąpiła.
Przesłanki wyglądają podobnie jak opisane wyżej, ale muszą opierać się wyłącznie na szkodzie niemajątkowej. Należy zaznaczyć, że w doktrynie przyjęło się stosować ten przepis tylko w wypadku zawinionego działania naruszyciela.
Zapłata określonej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny
Jest to kwota, która zostanie zasądzona na podstawie powyższego punktu i wypłacona na wskazany przez nas cel społeczny. Często w praktyce sąd przychyla się do tego widząc w tym wyższy cel, gdy uprawniony nie chce pieniędzy tylko dla siebie.
Polubowne rozwiązanie sporu
Często spotykam się z tym, gdy naruszenie nie jest za duże, że wystarczy wysłać stosowną wiadomość z polubownym rozwiązaniem np. wpłatą pewnej kwoty na cel społeczny, a sprawa zakończy się bez ingerencji sądu. Polecam to każdemu, gdyż obie strony będą tym usatysfakcjonowane.
Sądowe dochodzenie swoich roszczeń wiązać się będzie z większymi kosztami oraz wydłużonym czasem rozwiązania sporu. A tego przecież nie chcemy.
Od kilku miesięcy portal niebezpiecznik.pl prowadzi ciekawą akcję uświadamiającą, w której jego czytelnicy wyłapują wycieki wrażliwych danych – chronione m.in. z tych samych artykułów co omawiane tutaj oraz we wcześniejszym artykule – i następnie wysyłają pisma z polubownym załatwieniem sprawy oraz wpłatą pieniędzy na określony cel społeczny lub w formie podręczników do szkół. Jak dotąd, ma to bardzo pozytywny odzew. Wyłamała się tylko jedna firma.
Wszystkie roszczenia łącznie
Nie pozostawia się wątpliwości, że środki niematerialne, jak i materiale można łączyć razem. Natomiast istnieje pewien spór w doktrynie, czy można żądać zapłaty zadośćuczynienia łącznie z zapłatą określonej kwoty na cel społeczny. Jednakże, z czym również się zgadzam, rozstrzygnięcia sądów zaczynają się zmieniać i co raz częściej dopuszcza się stosowanie oby dwóch roszczeń razem.
Koniec
To na tyle w sprawie roszczeń, jakie możemy wnieść w wypadku bezprawnego naruszenia naszego wizerunku. Temat nie został w pełni wyczerpany ale zostały Wam przekazane najważniejsze informacje, by wykreować wizję podstaw swoich uprawnień.
Porozmawiaj z ekspertem
Stoisz przed wyzwaniem? Szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu, który opisałem w tym artykule? Sprawdź, czy jestem w stanie Ci pomóc.
Napisz do mnie poprzez poniższy formularz i umów się na rozmowę.
Uzupełnij poniższy formularz, jeżeli np.:
- masz pytania z zakresu o którym pisałem w tym artykule,
- szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu,
- chcesz wiedzieć, jak wygląda współpraca z nami, terminy oraz koszty.
Pierwszy kontakt jest bezpłatny i ma on na celu ustalenie zakresu potencjalnej naszej pomocy oraz Twoich pytań i wątpliwości.
Po przesłaniu formularza skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24h w celu ustalenia dalszych szczegółów.
Przed wysłaniem wiadomości zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.
Czytając wpis wiecie już, że istnieje wiele możliwości reagowania na naruszenie prawa do wizerunku. Jednak, wspomnę po raz kolejny, najczęstszą i zapewne najbardziej pożądaną metodą jest ta polubowna, w końcu każdy z nas będzie wtedy na plusie.
Pomóż nam dotrzeć do innych osób! Udostępnij ten artykuł dalej, niech więcej osób uzyska dzięki niemu potrzebną wiedzę. Dziękujemy!
