W innym moim artykule wyjaśniliśmy sobie między innymi takie definicje jak autor, utwór czy współtwórstwo. Jeżeli wiemy już jak klasyfikować swoją pracę do poszczególnych kategorii, przyszedł czas na jej ochronę – poprzez umowę współautorską.
Jeżeli nie miałeś jeszcze okazji to zapraszam do lektury części pierwszej, gdzie opowiedziałem o podstawowych pojęciach m.in. czym jest współautorstwo i utwór.
Podsumowanie na startNie chcesz czytać całego artykułu? Zapoznaj się z naszym podsumowaniem poniżej:
|
Jak się chronić i czy ma to sens?
W praktyce, fotograf (i inni artyści, twórcy utworów) często jest jedyną stroną umowy z klientem lub producentem. W takim porozumieniu określa się, że to właśnie jemu przysługują autorskie prawa majątkowe do stworzonych utworów, oraz, że nie są ograniczone na rzecz osób trzecich. Omawiana przez nas osoba, zaczynając współpracę z fotografem lub klientem nad określonym projektem powinna unormować zgodnie z wolą stron i ustawodawstwem wiele problematycznych kwestii.
Z pomocą przyjdzie Nam spisanie odpowiednich umów (umowa o dzieło, czy zlecenia?). Można w nich uregulować dyskusyjne rozwiązania, których kodeksy nie przewidziały.
Powinniśmy takie działania podjąć z każdą osobą współpracującą na sesji zdjęciowej – czy będzie to fotograf, nieznany nam wizażysta, fryzjer czy nasz kolega stylista. Podobnie ma się sprawa z innymi artystami np. projektantami ubioru – powinni określić dokładne zasady współpracy ze swoimi asystentami, szwaczkami lub konstruktorkami.
W takim wypadku do wyboru mamy jedną z dwóch różnych możliwości:
- umowa o dzieło z przeniesieniem majątkowych praw autorskich
- umowa współautorska – o której poniżej
Czym jest umowa współautorska?
Jeżeli przeszliśmy już przez łatwiejszą umowę jaką jest umowa o dzieło, przyszedł czas na umowę współautorską. Niestety jest to umowa dosyć rzadko spotykana, więc nie znajdziecie zbyt wielu jej opracowań. Niesie ona ze sobą wiele korzyści.
Celem naszej umowy współautorskiej będzie zobowiązanie się kilku twórców do stworzenia jednego dzieła, których praca – wkład – będzie miała charakter twórczy. Będzie to umowa hybrydowa, która łączy w sobie pewne aspekty umowy o dzieło oraz porozumienia opartego wyłącznie na art. 9 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Sami w dalszej części zobaczycie pewne podobieństwa.
Najważniejsze elementy umowy współautorskiej
W umowie współautorskiej na wstępie należy określić co będzie jej przedmiotem. Możemy zawrzeć tutaj szczegółowe informacje odnośnie dzieła.
Następnie każda ze stron określa swoją rolę oraz za co jest odpowiedzialna. Oczywiście istnieje możliwość uszczegółowienia tego, tak jak ma to miejsce w umowie o dzieło – między innymi o określenie czasu jaki mamy na wykonanie poszczególnych zadań oraz tryb wprowadzania ewentualnych poprawek.
Kolejno, twórcy powinni uregulować w umowie współautorskiej rozłożenie autorskich praw majątkowych. Oznacza to, że każdy z twórców musi porozumieć się, co do podziału udziałów oraz określenia sposobu wykonywania prawa autorskiego. Warto posiłkować się tutaj wcześniej wspomnianym art. 9, gdyż to on będzie miał zastosowanie w wypadku nieuregulowania w sposób odmienny kwestii w nim zawartych.
Art. 9 UPAPP
1. Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.
2. Każdy ze współtwórców może wykonywać prawo autorskie do swojej części utworu mającej samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla praw pozostałych współtwórców.
3. Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współtwórców może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka uwzględniając interesy wszystkich współtwórców.
4. Każdy ze współtwórców może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa autorskiego do całości utworu. Uzyskane świadczenie przypada wszystkim współtwórcom, stosownie do wielkości ich udziałów.
5. Do autorskich praw majątkowych przysługujących współtwórcom stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach ułamkowych.
Prawa autorskie majątkowe mamy już za sobą, kolejnymi do unormowania będą nasze osobiste prawa do utworu. W dalszym ciągu, opierając się na art. 9 możemy uregulować tutaj kwestie objęte wspólnym prawem osobistym, takie jak:
- prawo do oznaczenia autorstwa całości utworu oraz jego części;
- prawo do decydowania o jego pierwszym udostępnieniu;
- prawo do nadzoru nad sposobem korzystania;
- prawo do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia praw autorskich osobistych;
W przypadku fotografii, koniecznym będzie uregulowanie możliwości ingerencji stron w dzieło składowe stworzone przez drugą stronę. Wyjaśniając to na przykładzie, wizażysta może domagać się, aby fotograf podczas retuszu zdjęć wprowadził określone wcześniej w umowie korekcje do wykonanego makijażu.
Gdy już mówimy o poprawkach, warto zaznaczyć, że w umowie współautorskiej możemy także uregulować proces akceptacji wykonanego przez jedną stronę umowy części dzieła oraz tryb wprowadzania ewentualnych poprawek.
Podsumowanie umowy współautorskiej
Jak widzicie, istnieje kilka możliwości ochrony naszych dzieł za pomocą umów, bez względu na to, czy faktycznie będą one utworem, czy jednak nie.
Porozmawiaj z ekspertem
Stoisz przed wyzwaniem? Szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu, który opisałem w tym artykule? Sprawdź, czy jestem w stanie Ci pomóc.
Napisz do mnie poprzez poniższy formularz i umów się na rozmowę.
Uzupełnij poniższy formularz, jeżeli np.:
- masz pytania z zakresu o którym pisałem w tym artykule,
- szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu,
- chcesz wiedzieć, jak wygląda współpraca z nami, terminy oraz koszty.
Pierwszy kontakt jest bezpłatny i ma on na celu ustalenie zakresu potencjalnej naszej pomocy oraz Twoich pytań i wątpliwości.
Po przesłaniu formularza skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24h w celu ustalenia dalszych szczegółów.
Przed wysłaniem wiadomości zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.
Przedstawiona przeze mnie umowa współautorska jest umową, która kształtuje stosunek między stronami. Strony w niej są od początku osobami uprawnionymi z tytułu chęci stworzenia utworu współautorskiego. Inaczej ma się sprawa w umowie o dzieło. W niej, pojedynczy autor tworzy dzieło i przenosi na inna osobę autorskie prawa majątkowe.
To którą umowę wybierzecie przy tworzeniu z drugą osobą dzieła, będzie zależało od Was i od tego jak będziecie chcieli ukształtować swój wzajemny stosunek.
Pomóż nam dotrzeć do innych osób! Udostępnij ten artykuł dalej, niech więcej osób uzyska dzięki niemu potrzebną wiedzę. Dziękujemy!
