Prawa producenta filmu i video

Producent filmu również ma prawa autorskie.

Przeczytałeś wstęp i szukasz konkretnych odpowiedzi. Niestety, sprawa nie jest taka prosta – w końcu jesteś producentem filmu, a nie samym twórcą. Twoim zadaniem jest znaleźć aktora, obsadę do klipu. Zorganizować wszystko na czas i kontaktować się z klientem. Podejrzewam, że nawet sam szukasz inspiracji lub pomysłu na realizację projektu. Wtedy konsultujesz się ze znalezioną ekipą i starasz się wszystko dograć.

Produkcja filmu – zespół czynności twórczych, organizacyjnych, ekonomicznych, prawnych i technicznych, prowadzących do wytworzenia filmu w postaci kopii wzorcowej – art. 5 pkt 7 Ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii.

Producent filmu i prawo autorskie

Prawo autorskie określa uprawnienia producenta utworów audiowizualnych pomijając jego definicję. Skąd mamy wiedzieć, kim jest ów producent? Oczywiście z orzeczeń sądów i doktryny.

Producentem utworu audiowizualnego jest osoba, która ponosi koszty wytworzenia utworu i ryzyko jego eksploatacji, organizuje techniczne i rzeczowe przesłanki produkcji utworu i zawarła we własnym imieniu i na własny rachunek umowę o stworzenie utworu. – wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 2003 r., I ACa 1137/02.

Producent filmu – osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33 1 § 1 Kodeksu cywilnego, która podejmuje inicjatywę, faktycznie organizuje, prowadzi i ponosi odpowiedzialność za kreatywny, organizacyjny i finansowy proces produkcji filmu – art. 5 pkt 6 Ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii.

Producentem filmowym jest zarówno osoba fizyczna, jak i prawna. Co najważniejsze, zapewnia ona środki finansowe na wytworzenie utworu, inicjuje jego powstanie. W uproszczeniu, zajmuje się organizacją wszystkiego od A do Z. Ponosi także ryzyko przyszłej eksploatacji utworu oraz jest stroną umowy o stworzenie utworu w ramach tejże produkcji.

Utwory audiowizualne

Zanim przystąpimy dalej, warto byłoby wyjaśnić czym są wspomniane wcześniej utwory audiowizualne.

Utwór audiowizualny jest takim przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, w którym współgra ze sobą wizja i dźwięk. Nie każda rejestracja zdarzenia kamerą stanowi utwór audiowizualny i może być traktowany jako przedmiot ochrony prawa autorskiego, a tylko wtedy gdy wypełnia ogólne znamiona utworu. Nie wystarczy zatem, że umieszczone zostanie na kasecie zastrzeżenie prawa autorskiego. – wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 2002 r., I Aca 254/02.

Może łatwiej będzie na przykładzie. Utworami audiowizualnymi mogą być dłuższe filmy, krótkometrażowe klipy, reklamy spotykane w TV – o ile to wszystko pasuje do definicji utworu, którą już poznaliście. Dla przypomnienia, znajdziecie ją w art. 1 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Utwór audiowizualny charakteryzuje się tym, że jest współtworzony przez wielu twórców. Mówimy w takim przypadku o współautorstwie do dzieła. Jak ma się współautorstwo do uprawnień producenta?

Prawa producenta utworu audiowizualnego

Skoro opisuje podmiot profesjonalny, warto opierać się na paragrafach. Producent powinien zajrzeć do art. 70 Prawa autorskiego.

Art. 70. [Prawa producenta]
1 . Domniemywa się, że producent utworu audiowizualnego nabywa na mocy umowy o stworzenie utworu albo umowy o wykorzystanie już istniejącego utworu wyłączne prawa majątkowe do eksploatacji tych utworów w ramach utworu audiowizualnego jako całości.
2(1). Współtwórcy utworu audiowizualnego oraz artyści wykonawcy są uprawnieni do:
1) wynagrodzenia proporcjonalnego do wpływów z tytułu wyświetlania utworu audiowizualnego w kinach;
2) stosownego wynagrodzenia z tytułu najmu egzemplarzy utworów audiowizualnych i ich publicznego odtwarzania;
3) stosownego wynagrodzenia z tytułu nadawania utworu w telewizji lub poprzez inne środki publicznego udostępniania utworów;
4) stosownego wynagrodzenia z tytułu reprodukowania utworu audiowizualnego na egzemplarzu przeznaczonym do własnego użytku osobistego.
3 . Korzystający z utworu audiowizualnego wypłaca wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 21, za pośrednictwem właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.
4 . Stosowne wynagrodzenie za korzystanie z polskiego utworu audiowizualnego za granicą lub zagranicznego utworu audiowizualnego w Rzeczypospolitej Polskiej może być ustalone ryczałtowo.

Po przeczytaniu całości przepisu wiecie już, że producent nabywa majątkowe prawa autorskie do utworów tworzących utwór audiowizualny, np. scenariusz, dialogi, muzyka. Bez znaczenia jest, czy pojedynczy utwór już istnieje, czy dopiero powstanie.

Porozmawiaj z ekspertem

Stoisz przed wyzwaniem? Szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu, który opisałem w tym artykule? Sprawdź, czy jestem w stanie Ci pomóc.

Napisz do mnie poprzez poniższy formularz i umów się na rozmowę.

Uzupełnij poniższy formularz, jeżeli np.:

• masz pytania z zakresu o którym pisałem w tym artykule,
• szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu,
• chcesz wiedzieć, jak wygląda współpraca z nami, terminy oraz koszty.

Pierwszy kontakt jest bezpłatny i ma on na celu ustalenie zakresu potencjalnej naszej pomocy oraz Twoich pytań i wątpliwości.

Po przesłaniu formularza skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24h w celu ustalenia dalszych szczegółów.

Imię i nazwisko

Firmowy adres e-mail

Numer telefonu

Temat rozmowy

Wyślij zapytanie

Przed wysłaniem wiadomości zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.

Producent utworu audiowizualnego nie jest twórcą dzieła. Przyznawane mu są jedynie prawa majątkowe możliwe do wykorzystania tylko i wyłącznie, gdy stanowią całość audiowizualną. Pojedynczym współtwórcom przysługują w dalszym ciągu ich własne prawa.

Oczywiście, w umowach mogą oni ograniczyć swoje uprawnienia. W dalszej części art. 70 widzicie, że współtwórcom należy się odpowiednie wynagrodzenie. Przepisy polskiego Prawa autorskiego na pierwszym miejscu stawiają zawsze twórcę, w dalszej kolejności jest producent. Twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Określane jest to monopolem autorskim, art. 17 PrAut.

Kilka słów na koniec

Mam cichą nadzieję, że wszystko było zrozumiałe. Jeżeli jednak nie zrozumieliście pewnych kwestii, zapraszam do kontaktu lub komentowania pod wpisem.

Potrzebujesz pomocy przy produkcji filmowej lub zdjęciowej? Stałej opieki prawnej dla swojej firmy? Napisz do mnie maila!

Photo by Staffage via: kaboompics.com

Pomóż nam dotrzeć do innych osób! Udostępnij ten artykuł dalej, niech więcej osób uzyska dzięki niemu potrzebną wiedzę. Dziękujemy!