Czy asystent może być współautorem?

Współautorstwo do utworu na przykładzie asystenta fotografa. Było już o fotografach, modelkach, wizażystach, fryzjerach i stylistach. Przyszedł teraz czas na asystentów. Czy wynajęty asystent studyjny bądź taki, z którym pracuję na stałe, może być współautorem Twojej pracy? Co, jeżeli to Ty wykonujesz zdjęcie i on wszystko ustawia według Twojego pomysłu?

Asystenci to często młode osoby, które szukają pracy, inspiracji a co najważniejsze – posiadają ogromne chęci rozwoju. Wiedzą, że podpatrując swoich mentorów mogą kiedyś robić to co oni. Asystent to w pewien sposób uczeń. Od zawsze, nieważne na jaką dziedzinę sztuki spojrzeć, istniał nauczyciel i istniał uczeń. Tak jak u Jedi i Sithów.

Czy taki asystent, pomagając swojemu nauczycielowi, może domagać się nazywania siebie współtwórcą?

Asystent MOŻE być współautorem utworu

Prosta sprawa? Nie do końca. Musi spełnić się kilka, a dla niektórych wiele, warunków do uznania kogoś współtwórcą, lub co najlepsze, jedynym twórcą dzieła.

Asystent musi wnieść swój wkład twórczy do zdjęcia, nie może tylko i wyłącznie wykonywać poleceń fotografa. W fotografii mody, wystarczy aby chwycił aparat, złapał modelkę i zrobił zdjęcie, a już mógłby być współtwórcą.

Jednakże, musi istnieć porozumienie między współtwórcami, którego pewnie fotograf nie chciałby potwierdzić.

Przeczytaj też: Wizażysta, fryzjer, stylista współautorami fotografii? Część 1: Ogólnie

Asystent NIE MOŻE być współautorem utworu

Co z asystentami studyjnymi? Zakłada się z góry, że taka osoba ma tylko wspomóc technicznie pracę fotografa. Ma za zadanie wszystko ustawić i przypilnować by cały osprzęt studyjny działał poprawnie. Pracuje on według poleceń i wytycznych fotografa, i nie wnosi żadnego wkładu twórczego do zdjęcia.

Co innego, gdyby asystent, fotograf lub ktoś inny, rozwinął myśl scenografa. Dodał do planu jakiś przedmiot, ograł to co już tam jest, ale nieco inaczej. Ciekawa myśl do rozważenia.

Utwór i wykonanie typowo rzemieślnicze

Wiecie już teraz (jak i z poprzednich wpisów), że wykonanie typowo rzemieślnicze dzieła nie jest chronione prawem. Będzie cechowało je profesjonalne wykonanie, ale bez bardzo ważnego wkładu twórczego.

Przytoczę jeszcze raz interesującą dla nas informację, jaką zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 stycznia 2006 r.:

Praca intelektualna o charakterze twórczym, jest przeciwieństwem pracy o charakterze technicznym, która polega na wykonywaniu czynności wymagających jedynie określonej wiedzy i sprawności oraz użycia określonych narzędzi, surowców i technologii. Cechą pracy o charakterze technicznym jest przewidywalność i powtarzalność osiągniętego rezultatu. Proces tworzenia, w przeciwieństwie do pracy technicznej, polega na tym, że rezultat podejmowanego działania stanowi projekcję wyobraźni osoby, od której pochodzi. (…) W tym ujęciu twórczość, jako angażująca wyobraźnię twórcy, ma charakter subiektywny. (…) Wymaganie nowości nie jest natomiast niezbędną cechą twórczości jako przejawu intelektualnej działalności człowieka. – I CK 281/05, OSNC 2006, Nr 11, poz. 186

Pomóż nam dotrzeć do innych osób! Udostępnij ten artykuł dalej, niech więcej osób uzyska dzięki niemu potrzebną wiedzę. Dziękujemy!

Zdjęcie: By Todd Quackenbush