Jesteś modelką lub modelem? Zgłosiła się do Ciebie agencja modelek i chce Cię reprezentować, a przy okazji zawrzeć umowę na dłuższy czas? To normalne. Jednak warto byłoby wiedzieć, co w takiej umowie powinno się znaleźć i na co musisz zwrócić szczególną uwagę.
Poniższy artykuł znajdzie zastosowanie także przy współpracy aktora z agencją aktorską i ich agentami. Aktorzy również podpisują odpowiednie umowy do reprezentowania ich przed klientami. Drugą strona umowy jest agencja aktorska, agent lub menadżer.
O co chodzi w takiej umowie z agencją modelek?
Od początku warto byłoby wiedzieć, po co takie umowy w ogóle istnieją w obiegu. Prosto mówiąc: zawierana jest po to, aby uregulować stosunek prawny między Tobą (czyli modelką) i przyszłą agencją modelek. Przedmiotem umowy jest ustalenie zasad współpracy pomiędzy agentem a modelem w celu reprezentowania Twoich interesów – między innymi w stosunku do osób trzecich i na określonych w niej warunkach.
Agencja zobowiązuje się do reprezentowania Ciebie zarówno w Polsce, jak i zagranicą. Musi to robić zgodnie z prawem, zwyczajem i zasadami panującymi na rynku.
Jeżeli poszukamy podobnej umowy w kodeksie cywilnym to, gdy chodzi o nazewnictwo i charakter, zbliżona będzie na pewno umowa agencyjna. Chociaż przy budowie takiej umowy nie opieram się tylko na tych przepisach. Jak wiadomo, istnieje w końcu coś takiego jak zasada swobody umów.
Jest kilka rzeczy, na które warto zwrócić uwagę przy podpisywaniu takiej umowy. Po co zostawiać to domysłom? Pamiętaj, że z umową możesz zapoznać się na spokojnie w domu, a agent powinien wysłać Ci ją np. drogą mailową.
#1 Z kim zawieramy umowę?
Warto zwrócić uwagę na to, z kim taka umowa będzie zawierana. Zobacz, kto reprezentuje agencję. Czy umowę podpisujesz bezpośrednio z właścicielem, czy ze spółką córką, lub inną osobą upoważnioną do zawierania takich umów. Jeżeli jest to właśnie osoba trzecia, poproś o aktualne pełnomocnictwo.
W drugą stronę, jeżeli nie masz skończonych 18 lat, taką umowę powinni podpisać Twoi rodzice lub Twój przedstawiciel. Jeżeli miałaś problem z uzyskaniem aprobaty rodziców co do modelingu, bez ich zgody niestety się nie obejdzie.
#2 Zbiór definicji
Umowa między modelką a agencją jest dosyć sporą objętościowo i często skomplikowaną umową. Żeby się w niej nie zgubić, warto na wstępie zdefiniować najważniejsze pojęcia. To, na co trzeba zwrócić uwagę to np. definicja klienta i zlecenia.
Czy inne pojęcia zdefiniujemy, zależy od nas i prawnika agencji. Radzę jednak to zrobić, gdy dane pojęcie występuje bardzo często i w różnych sytuacjach.
#3 Informowanie agencji o własnych klientach
Kolejną rzeczą na którą warto spojrzeć: czy istnieje przymus informowania agenta o własnych klientach i zleceniach? Występować to będzie przeważnie w umowach na wyłączność, ale spotkasz to także w tych na niewyłączność – chociaż tam już w okrojonym zakresie.
Polega to na tym, że jak znajdziesz swojego klienta, lub on odezwie się do Ciebie sam, musisz poinformować o tym agenta, żeby mógł przystąpić do negocjacji w Twoim imieniu. Ma to oczywiście swoje plusy; agent jest profesjonalistą, który już nie raz negocjował takie umowy. Wie, co powinien zaoferować Tobie klient w zamian za wykonanie określonej pracy.
Jak już taki zapis spotkałaś, pamiętaj, żeby dodatkowo istniała możliwość wglądu do umów zawieranych w Twoim imieniu zarówno przed, jak i po jej zawarciu.
#4 Informacje o twoim schludnym wyglądzie
Jako modelka jesteś profesjonalistką. Wiem, że takich informacji nie trzeba zawierać w umowach ale nie przestrasz się, jak agent będzie chciał bardziej dopilnować tej sprawy i wypisze Twoje obowiązki takie jak: dbałość o swoje ciało, czy informowanie go o każdorazowej zmianie w Twoim wyglądzie. Dotyczy to zarówno wagi, wykonywania zabiegów plastycznych czy tatuaży, jak i ścięcia włosów czy zmiany ich koloru.
Nierzadko spotkasz też zapis na temat tego, co masz brać ze sobą na każde zlecenie. Podstawa, a jednak z praktyki wiem, że nie każda modelka posiada taką wiedzę.
#5 Przekazanie praw do wizerunku i praw autorskich agencji
Agent reprezentuje Ciebie przy większości (jak nie przy każdym) zleceniu. Każdorazowo dostaje za to odpowiednią prowizję. Jednak to nie wszystko. Żeby mógł dobrze wykonywać swoje zadania, potrzebuje otrzymać od Ciebie także zgodę na rozpowszechnianie i dysponowanie Twoim wizerunkiem (a także prawami autorskimi w pewnych przypadkach).
Bez tego jego praca byłaby stopowana za każdym razem, gdyby chciał opublikować gdzieś Twoje zdjęcie w ramach obopólnej promocji. Pomyśl, co by się stało, jakby klient chciał zobaczyć Ciebie w prezentacji specjalnie dla niego przygotowanej, a agent musiałby powiedzieć mu, że nie ma do tego uprawnień. Niepoważne, co?
Pamiętaj, aby zadbać o posiadanie praw do zdjęć wykonanych zanim zaczęłaś współpracę z zainteresowaną agencją modelek a które jej dałaś w celach promocyjnych. Częstym problemem jest dysponowanie zdjęciami do których praw się nie posiada. Udzielenie zgody na rozpowszechnianie wizerunku nie upoważnia Ciebie do udostępniania gdziekolwiek zdjęć. Więcej o tym w: Prawa Modelki: Książka.
#6 Udzielanie zgody na wykonanie zlecenia
Nawet jak powierzyłaś reprezentowanie Ciebie przez agencję, masz prawo do wyrażania swojej opinii na temat danego zlecenia. Możesz z jakiegoś powodu nie chcieć go przyjąć. Powód może być prozaiczny – jak choroba, czy klasówka z matematyki – a nawet głębszy – jak przekonania religijne lub polityczne. Agent powinien dać ci czas, np. 7 dni, na udzielenie pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi, co do danego zlecenia.
Jak zawsze, działa to także w drugą stronę. Jeżeli z jakiegoś powodu po udzieleniu zgody na negocjacje i zawarcie umowy nie będziesz w stanie się stawić w danym dniu na sesji zdjęciowej – MUSISZ dać o tym znać odpowiednio wcześniej agentowi. W innym wypadku mogą Cię spotkać niemiłe konsekwencje np. kara opłacenia całości produkcji sesji, która nie mogła się odbyć bez Ciebie.
#7 Klauzula poufności w umowie z agencją
W skrócie, taki zapis przeważnie zabrania Ci informowania o treści umowy zawieranej z agentem. Ale nie tylko to. Znajdzie się tam także przymus zachowania poufności co do informacji uzyskanych w wyniku współpracy z agentem, w szczególności dotyczących: samego agenta, klientów agenta i warunków umów zleconych przez agenta.
Więcej informacji możesz przeczytać w Umowa o zachowaniu poufności NDA.
#8 Wynagrodzenie agencji modelek
Spójrz dokładnie na punkt odnoszący się do wynagrodzenia agencji modelek. Będzie nim prowizja dla agencji od każdego zlecenia wyszukanego i wykonanego za jej pośrednictwem a także te, przy których po prostu brała udział. To właśnie prowizja dla agencji w szczególności podlega negocjacjom.
Innym wynagrodzeniem może być to, co agent będzie potrącał od należnej Tobie kwoty z każdego zlecenia na spłatę tzw. długu, czyli Twojego wyjazdu za granicę, budowę portfolio, zrobienie testów, czy sesji fotograficznych.
#9 Czas trwania umowy i możliwości jej rozwiązania
Z racji, że agencja wkłada sporo pracy w Ciebie i budowanie Twojego wizerunku, liczy na zawarcie umowy na dłuższy czas. Taki dłuższy czas to 2 lata i więcej. W większości wypadków, rozwiązać umowy przez ten czas nie będzie można. Chyba, że agent lub Ty sama naruszysz znacząco umowę, czego oczywiście nie polecam.
Inną metodą rozwiązania takiej umowy to spłacenie długu wobec agencji i zapłata odpowiednich kar, które tam się znajdują. Chociaż możesz być pewna, że gdy jesteś bardzo obiecującą modelką lub przynosisz duże zyski agencji, rozwiązać taką umowę może być trudno, a na pewno potrwa to bardzo długo. Nie mówiąc już o ewentualnym zakazie konkurencji, lub współpracy z innymi agentami.
Kilka słów na koniec
Nie chce mydlić Wam oczu, że takie umowy są zawsze piękne. Umowy zawierane między modelką i jej przyszła agencją są długie, mało zrozumiałe i nierzadko zbyt ogólnikowe. Pamiętaj, by unikać takich agencji, które nie umożliwiają Ci współpracy w celu wyjaśnienia i pomocy w zrozumieniu tych umów. W takim i każdym innym wypadku możesz napisać do mnie.