Szukaj
Close this search box.

Ulga IP Box – kiedy możesz z niej skorzystać?

Spis treści

Nie od dziś wiadomo, że kluczem do sukcesu na współczesnym rynku jest postawienie na innowacyjność. Poszukiwanie nowych rozwiązań istniejących problemów jest jednak przeważnie dość kosztowne, dlatego na działalność w tej materii mogą pozwolić sobie jedynie większe podmioty. Aby zachęcić do tego także mniejsze podmioty, a także zwiększyć zainteresowanie innowacyjnością ogółu przedsiębiorców, polski prawodawca zdecydował się na wprowadzenie dedykowanej takiej działalności ulgi podatkowej, powszechnie znanej jako IP Box.

Mimo iż idea przyświecająca temu rozwiązaniu jest niewątpliwie słuszna, jego praktyczne wdrożenie wywołuje pewne wątpliwości.

Czym jest ulga IP Box i dlaczego ją wprowadzono?

Ulga podatkowa IP Box, dotycząca dochodów przynoszonych przez kwalifikowane prawa własności intelektualnej, obowiązuje w polskim porządku prawnym od 1 stycznia bieżącego roku. Głównym celem jej wprowadzenia było zachęcenie przedsiębiorców do tworzenia i rozwijania w ramach swojej działalności innowacyjnych rozwiązań, które z kolei miałyby pozytywny wpływ na całą gospodarkę. Biorąc pod uwagę fakt, że stawka opodatkowania dochodów korzystających z tej ulgi jest o kilkanaście procent niższa, niż standardowa, skorzystanie z niej byłoby rzeczywistą “ulgą” dla przedsiębiorcy.

Kto może skorzystać z ulgi IP Box?

Przepisy o uldze IP Box, które zawarto w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: “ustawa o PIT”) oraz ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej” “ustawa o CIT”), nie zawierają żadnych ograniczeń podmiotowych, co oznacza, że korzystać z niej mogą prawie wszyscy podatnicy. Krąg podmiotów, dla których możliwość skorzystania z tej ulgi jest wyłączona, obejmuje podatników:

  • opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych;
  • uzyskujących dochody niepodlegające opodatkowaniu w Polsce.

Na gruncie ustawy o PIT, z ulgi IP Box mogą skorzystać:

  • przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą;
  • przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą jako:
    1. przedsiębiorstwa w spadku,
    2. wspólnicy spółki cywilnej,
    3. wspólnicy spółki jawnej,
    4. wspólnicy spółki partnerskiej,
    5. wspólnicy spółki komandytowej.

Na gruncie ustawy o CIT, z ulgi IP Box mogą skorzystać:

  • osoby prawne,
  • spółki kapitałowe w organizacji,
  • jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem przedsiębiorstw w spadku i spółek niemających osobowości prawnej (z pewnymi zastrzeżeniami),
  • spółki komandytowo-akcyjne mające siedzibę lub zarząd na terytorium RP,
  • podatkowe grupy kapitałowe,
  • spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli prawo tego państwa traktuje je jako osoby prawne i podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.

Mimo iż możliwość skorzystania z ulgi IP Box jest dostępna praktycznie dla każdego przedsiębiorcy, istotną barierą mogą okazać się pozostałe wymogi warunkujące jej stosowanie.

Wymogi korzystania z ulgi IP Box

W celu skorzystania z ulgi IP Box, przedsiębiorca musi kumulatywnie spełnić określone warunki, na które składają się:

  • prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej (“działalności B+R”);
  • wytworzenie, rozwinięcie lub ulepszenie w ramach powyższej działalności kwalifikowanego prawa własności intelektualnej (“kwalifikowanego IP”);
  • prowadzenie ewidencji zgodnej z ustawowymi wymogami.

Definicję działalności B+R można odnaleźć w art. 5a pkt 38 ustawy o PIT oraz art. 4a pkt 26 ustawy o CIT (w obu ustawach jej brzmienie jest identyczne). Jest to “działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań”. Oznacza to, że działalność B+R prowadzi ten przedsiębiorca, który w jej ramach dąży do ulepszania istniejących rozwiązań w oparciu wiedzę pochodzącą z badań i doświadczeń, które prowadzi. Ustawa nie zawiera ograniczeń dotyczących branż, w której taka działalność może być prowadzona, zatem teoretycznie możliwe jest to we wszystkich gałęziach gospodarki.

Aby prowadzenie działalności B+R uprawniało do skorzystania z ulgi IP Box, jej owocem musi być wytworzenie, rozwinięcie lub ulepszenie kwalifikowanego IP.Wymóg ten oznacza, że z ulgi nie będzie mógł skorzystać przedsiębiorca, który przykładowo osiąga swoje dochody z patentu, który nabył od kogoś innego (nabywca bowiem ani nie stworzył, ani nie rozwinął, ani nie ulepszył tego patentu).

Porozmawiaj z ekspertem

Stoisz przed wyzwaniem? Szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu, który opisałem w tym artykule? Sprawdź, czy jestem w stanie Ci pomóc.

Napisz do mnie poprzez poniższy formularz i umów się na rozmowę.

Uzupełnij poniższy formularz, jeżeli np.:

  • masz pytania z zakresu o którym pisałem w tym artykule,
  • szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu,
  • chcesz wiedzieć, jak wygląda współpraca z nami, terminy oraz koszty.

Pierwszy kontakt jest bezpłatny i ma on na celu ustalenie zakresu potencjalnej naszej pomocy oraz Twoich pytań i wątpliwości.

Po przesłaniu formularza skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24h w celu ustalenia dalszych szczegółów.


Przed wysłaniem wiadomości zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.

Ustawa o PIT (w art. 30ca ust. 2) i ustawa o CIT (w art. 24d ust. 2) zawierają identyczne katalogi kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Obejmuje on:

  • patent;
  • prawo ochronne na wzór użytkowy;
  • prawo z rejestracji wzoru przemysłowego;
  • prawo z rejestracji topografii układu scalonego;
  • dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin;
  • prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu;
  • prawo hodowcy do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany, a także do zarobkowego korzystania z niej;
  • autorskie prawo do programu komputerowego.

Powyższy katalog ma charakter zamknięty.

Każde z praw wymienionych w katalogu musi podlegać ochronie prawnej na podstawie

  • przepisów odrębnych ustaw (np. ustawy Prawo własności przemysłowej) lub
  • ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska oraz
  • innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.

Co ważne, z ulgi IP Box może skorzystać nie tylko uprawniony z tytułu danego prawa, lecz także przedsiębiorca, który korzysta z niego na podstawie udzielonej licencji wyłącznej. Warunkiem jest jednak uprzednie prowadzenie przez tego przedsiębiorcę prac badawczo – rozwojowych, których efektem jest kwalifikowane IP, na które udzielono tej licencji.

Zgodnie z art. 30ca ust. 7 ustawy o PIT i art. 24d ust. 7 ustawy o CIT, dochody z kwalifikowanego IPmogą pochodzić:

  • z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego IP;
  • ze sprzedaży kwalifikowanego IP;
  • z kwalifikowanego IP uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;
  • z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego IP, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.

Z uwagi na fakt, że podstawą opodatkowania nie jest dochód z kwalifikowanego IP, lecz kwalifikowany dochód z kwalifikowanego IP, na podatniku ciąży obowiązek jego obliczenia zgodnie z instrukcją opisaną w art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT oraz art. 24d ust. 4 ustawy o CIT.

Aby osiągnięty dochód mógł zostać opodatkowany na preferencyjnych zasadach (w wyniku zastosowania ulgi IP Box), musi być on ujawniony w odpowiednio prowadzonej ewidencji.

W przypadku gdy podatnik prowadzi księgę rachunkową, jest on obowiązany:

  • wyodrębnić każde kwalifikowane IP w prowadzonych księgach rachunkowych (nie oznacza to obowiązku prowadzenia osobnych ksiąg. W objaśnieniach podatkowych dotyczących ulgi IP Box, jako przykładowe rozwiązanie podano wyodrębnienie wszystkich operacji gospodarczych dotyczących kwalifikowanego IP na kontach ksiąg pomocniczych);
  • prowadzić księgi rachunkowe w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane IP;
  • wyodrębnić koszty poniesione przez podatnika w związku z kwalifikowanym IP, przypadające na każde kwalifikowane IP, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu;
  • dokonywać zapisów w prowadzonych księgach rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z kwalifikowanych IP – w przypadku gdy podatnik wykorzystuje więcej niż jedno kwalifikowane IP, a w prowadzonych księgach rachunkowych nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2 i 3 powyżej;
  • dokonywać zapisów w prowadzonych księgach rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie dochodu z kwalifikowanych IP w odniesieniu do tego produktu lub tej usługi albo do tych produktów lub tych usług – w przypadku gdy podatnik wykorzystuje jedno kwalifikowane IP lub większą liczbę tych praw w produkcie lub usłudze albo w produktach lub usługach, a w prowadzonych księgach rachunkowych nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2-4 powyżej.

Jeżeli podatnik nie prowadzi księgi rachunkowej, wymienione wyżej informacje musi ujawnić w:

  • odrębnej ewidencji (np. w formie arkusza kalkulacyjnego) – jeżeli prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów;
  • ewidencji rachunkowej – jeżeli jest podatnikiem CIT.

Konsekwencją braku prowadzenia odpowiedniej ewidencji jest niemożność skorzystania z ulgi IP Box i opodatkowanie dochodów z kwalifikowanego IP według standardowych stawek podatkowych.

Jednym z problemów, z jakimi mogą spotkać się przedsiębiorcy chcący skorzystać z ulgi IP Box, jest konieczność wyodrębniania w ewidencji poniesionych kosztów pracowniczych. O ile w sytuacji, w której pracownik zajmuje się wyłącznie kwalifikowanym IP, jest to dość łatwe, o tyle gdy wykonuje także inne zadania, może być to problematyczne (wykazać trzeba bowiem koszty poniesione wyłącznie w związku z pracą nad kwalifikowanym IP). W objaśnieniach Ministerstwa Finansów jako rozwiązanie zaproponowano prowadzenie takiej ewidencji czasu pracy, w której pracownik codziennie określałby, ile czasu poświęcił na pracę nad kwalifikowanym IP, a ile na inne zadania (na tej podstawie podatnik dokonywałby właściwych obliczeń).

Stosowanie ulgi IP Box w praktyce

W przypadku gdy podatnik spełnił wszystkie warunki skorzystania z ulgi IP Box, dochód osiągnięty przez niego w związku z kwalifikowanym IP jest opodatkowany stawką w wysokości 5%, co stanowi znaczącą obniżkę w stosunku do standardowych stawek PIT i CIT.

Z uwagi na fakt, iż zasady rozliczania ulgi nie zostały wyraźnie uregulowane w ustawie, Ministerstwo Finansów przedstawiło je w objaśnieniach podatkowych, opublikowanych w połowie lipca bieżącego roku (można zapoznać się z nimi tu: https://www.podatki.gov.pl/media/5137/obja%C5%9Bnienia-podatkowe-z-15-lipca-2019-r-w-sprawie-ip-box.pdf). Dokument ten wywołał spore kontrowersje, gdyż zgodnie z jego wskazaniami, ulgę IP Box należy rozliczać dopiero w zeznaniu za dany rok podatkowy, co wyklucza możliwość odprowadzania pomniejszonych zaliczek na podatek dochodowy, uiszczanych w ciągu tego roku. Zaliczki te należy uiszczać według standardowych stawek, a powstałą w ten sposób nadpłatę urząd skarbowy zwróci w nowym roku podatkowym.

Wątpliwości budzi przede wszystkim brak jednoznacznej podstawy prawnej dla stosowania opisanych wyżej zasad (zdaniem niektórych ekspertów, przepisy ustaw podatkowych można interpretować także w ten sposób, że od kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanego IP w ogóle nie trzeba odprowadzać zaliczek w ciągu roku). Podatnicy powinni jednak z ostrożności wdrożyć je w praktyce, gdyż skorzystają w ten sposób z ochrony przewidzianej w Ordynacji podatkowej (zakłada ona, że podatnik, który zastosuje się do objaśnień, nie będzie mógł ponieść z tego tytułu żadnych negatywnych konsekwencji). Dodatkowym zabezpieczeniem może być wystąpienie o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.

Podsumowanie

Biorąc pod uwagę dość wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej, wprowadzenie ulgi podatkowej dedykowanej przedsiębiorcom zarabiającym na innowacyjnych rozwiązaniach (tak pożądanych we współczesnej gospodarce) należy ocenić pozytywnie. Więcej do życzenia pozostawiają praktyczne kwestie związane z jej wdrożeniem, co sprawia, że IP Box nie cieszy się jeszcze dużą popularnością (nikt nie chce bowiem narażać się na nieprzyjemności ze strony organów podatkowych). Kiedy jednak istniejące obecnie wątpliwości rozwieje ustawodawca albo praktyka urzędów skarbowych, omawiana ulga ma szansę stać się realnym wsparciem dla przedsiębiorców, z którego bez większych obaw będą mogli korzystać.

Arkadiusz Szczudło

Arkadiusz Szczudło

Jestem adwokatem, Partnerem Zarządzającym w kancelarii Creativa Legal, wiceprezesem fundacji Creativa Education, mentorem i twórcą internetowym. Specjalizuję się w prawie nowych technologii oraz prawnym wsparciu biznesu – w tym w szczególności e-commerce i biznesu online. Jestem ekspertem w zakresie prawnych aspektów technologii blockchain. Poznaj autora.

Subskrybuj nasz newsletter i bądź na bieżąco!

Otrzymuj informacje o nowościach w prawie, nowych artykułach, produktach, usługach, czy szkoleniach od kancelarii Creativa Legal.

Dołącz do ponad 6000 innych osób, które już nam zaufało!

Po zapisaniu się odbierz od nas maila z potwierdzeniem. W razie problemów, napisz do nas. Sprawdź folder spam/oferty.


Aktywując przycisk pod formularzem, akceptujesz nasz Regulamin (w zakresie dotyczącym Newslettera) oraz wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści edukacyjnych, informacji o produktach i usługach kancelarii Creativa Legal Korol Szczudło adwokaci sp.p., np. o nowych artykułach, kursach on-line, czy zniżkach. 

Zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.

Ta strona jest chroniona przez reCAPTCHA. Mają zastosowanie Polityka prywatności oraz Regulamin serwisu Google.

Newsletter, który pomoże Ci rozwinąć 🚀 Twoją firmę technologiczną lub software house pod kątem prawnym i biznesowym.

Dołącz do społeczności właścicieli, kadry zarządzającej i managerskiej w firmach technologicznych i software house! Otrzymuj co 2 tygodnie najważniejsze informacje.

Więcej o naszym newsletterze „Let’s talk tech” przeczytasz pod linkiem: https://letstalktech.pl

Po zapisaniu się odbierz od nas powitalnego maila z bonusami. W razie problemów, napisz do nas. Sprawdź folder spam/oferty.


Aktywując przycisk pod formularzem, akceptujesz nasz Regulamin (w zakresie dotyczącym Newslettera) oraz wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści edukacyjnych, informacji o produktach i usługach kancelarii Creativa Legal Korol Szczudło adwokaci sp.p., np. o nowych artykułach, kursach on-line, czy zniżkach. 

Zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.

Ta strona jest chroniona przez reCAPTCHA. Mają zastosowanie Polityka prywatności oraz Regulamin serwisu Google.

Startujesz z SaaS'em?

Dowiedz się, jak zbudować i wdrożyć aplikację SaaS krok po kroku!

Jakich błędów uniknąć?

Jak powinno wyglądać wdrożenie aplikacji SaaS?