Stwierdzę, że podmiotem odpowiedzialnym za świadczenie na platformach internetowych i innych serwisach webowych niektórych usług związanych z obrotem tokenów, coinów czy kryptowalut użytkowników jest administrator takiej platformy.
W tym artykule nie będę rozwodził się nad tym, kto i w jakim zakresie odpowiada za to, co dzieje się na Blockchainie. Zrobimy to przy innej okazji.
W związku z wyżej postawionym stwierdzeniem tym bardziej warto określić granice odpowiedzialności takiego podmiotu, mając na uwadze fakt, że aktualnie w polskim ustawodawstwie nie istnieją regulacje prawne bezpośrednio odnoszące się do kryptowalut i świadczonych w związku z nimi usług.
Z pomocą przychodzą jednak istniejące przepisy Kodeksu cywilnego oraz ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną czy prawo telekomunikacyjne, których przepisy, na zasadzie analogii, można odnieść do regulacji działań administratora ww. platformy czy też serwisu.
W podobny sposób dzieje się to we wszystkich krajach europejskich – Polska nie jest w tym zakresie odosobniona.
Odpowiedzialność na podstawie Kodeksu cywilnego i praw konsumenta
Pierwszym i głównym obowiązkiem administratora platformy świadczącego usługi drogą elektroniczną (czy to organizowanie ICO, czy własnej giełdy kryptowalut) jest posiadanie właściwego regulaminu świadczenia takich usług.
Często zdarza się, że administratorzy platformy, chcąc zabezpieczyć swoje interesy i uchronić się od ewentualnych konsekwencji, wprowadzają do regulaminów postanowienia ograniczające ich odpowiedzialność w stosunku do użytkownika. Choć takie działania wydają się dosyć zrozumiałe, gdy mówimy o ograniczeniu swojej odpowiedzialności za funkcjonowanie (ciągłość i jakość działania) technologii jaką jest Blockchain, to jednak należy pamiętać, że mogą one być niedozwolone w szerszym kontekście. Szczególnie, jeżeli ograniczenia będą odnosiły się do usług świadczonych bezpośrednio przez administratorów – a nie tych poddanych Blockchainowi.
Należałoby również postawić pytanie, czy administrator odpowiadałby za stworzony przez siebie Smart Contract. Jednakże, pozostanie to w tym momencie bez odpowiedzi.
Lista postanowień umownych, które bezpośrednio szkodzą konsumentowi została w sposób opisowy przedstawiona w przepisie art. 385(3) Kodeksu cywilnego w postaci katalogu otwartego klauzul niedozwolonych (abuzywnych), czyli niedopuszczalnych w relacji z konsumentem. Przypominając, konsumentem są te osoby, które dokonują zakupu poza swoją działalnością gospodarczą czy zawodową.
Powyższy przepis ten ma na celu ochronę interesów konsumentów i ograniczenie administratorom unikania odpowiedzialności za podjęcie pewnych działań lub za ich brak.
Warto wspomnieć, że do 2016 roku przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzony był rejestr klauzul niedozwolonych UOKiK, natomiast aktualnie prowadzona jest baza decyzji Prezesa UOKiK, w której istnieje możliwość zapoznania się z konkretnymi postanowieniami uznanymi za klauzule niedozwolone – jeżeli katalog znajdujący się w Kodeksie cywilnym byłby niewystarczający.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę na Ustawę o prawach konsumenta, gdzie również znajduje się szereg wytycznych, co do regulaminu, obowiązku informacyjnego wobec konsumenta czy kwestie dotyczące ograniczenia odpowiedzialności względem niego.
Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną i Prawo telekomunikacyjne
Analizując przepisy ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną można przyjąć, że usługi świadczone przez administratora platformy w ramach technologii Blockchain mogą należeć do usług świadczonych tą drogą, m.in. ze względu na fakt, że świadczeniem usług drogą elektroniczną jest wykonanie usługi świadczonej bez jednoczesnej obecności stron (na odległość), poprzez przekaz danych na indywidualne żądanie usługobiorcy, przesyłanej i otrzymywanej za pomocą urządzeń do elektronicznego przetwarzania, włącznie z kompresją cyfrową, i przechowywania danych, która jest w całości nadawana, odbierana lub transmitowana za pomocą sieci telekomunikacyjnej w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne.
Do obowiązków usługodawcy, czyli w tym przypadku administratora platformy, należą, zgodnie z przepisem artykułu 5 i 8 ww. ustawy m.in. podanie do wiadomości użytkownika takich danych jak np. wskazanie siedziby, adresy elektroniczne, tryb postępowania reklamacyjnego czy zezwolenia na świadczenie usług, o ile takowe jest wymagane.
Niedopełnienie wskazanych w ww. ustawie, skutkować może dla administratora nawet odpowiedzialnością karną w postaci grzywny.
Ograniczenia odpowiedzialności administratora
Zważywszy na fakt, że usługi administratora obejmują transmisję w sieci telekomunikacyjnej (w myśl Prawa telekomunikacyjnego) danych przekazywanych przez odbiorcę usługi to w pewnych, wskazanych w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną przypadkach, jego odpowiedzialność za treść tych danych jest wyłączona. Dotyczy to sytuacji, w których administrator nie jest inicjatorem przekazu danych ani nie wybiera jego odbiorców, a także nie ma wpływu na informacje w nim zawarte.
Nie ponosi również odpowiedzialności za przechowywane dane ten, kto udostępniając zasoby systemu teleinformatycznego w celu przechowywania danych przez usługobiorcę nie wie o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności. Jest on jednak zobowiązany w razie otrzymania urzędowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej wiadomości o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności do niezwłocznego uniemożliwienia dostępu do tych danych.
Co ważne, usługodawca, który otrzymał urzędowe zawiadomienie o bezprawnym charakterze przechowywanych danych dostarczonych przez usługobiorcę i uniemożliwił dostęp do tych danych, nie ponosi odpowiedzialności względem tego usługobiorcy za powstałą w wyniku tego szkodę.
Nawet w przypadku, gdy usługodawca, który uzyskał wiarygodną wiadomość o bezprawnym charakterze przechowywanych danych dostarczonych przez usługobiorcę i uniemożliwił dostęp do tych danych, nie odpowiada względem tego usługobiorcy za szkodę powstałą w wyniku uniemożliwienia dostępu do tych danych, jeżeli niezwłocznie zawiadomił usługobiorcę o zamiarze uniemożliwienia do nich dostępu.
Dodatkowo, warto wskazać, że na podstawie art. 15 ww. ustawy podmiot, który świadczy usługi wskazane powyżej, nie jest obowiązany do sprawdzania przekazywanych, przechowywanych lub udostępnianych przez niego danych.
Porozmawiaj z ekspertem
Stoisz przed wyzwaniem? Szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu, który opisałem w tym artykule? Sprawdź, czy jestem w stanie Ci pomóc.
Napisz do mnie poprzez poniższy formularz i umów się na rozmowę.
Uzupełnij poniższy formularz, jeżeli np.:
- masz pytania z zakresu o którym pisałem w tym artykule,
- szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu,
- chcesz wiedzieć, jak wygląda współpraca z nami, terminy oraz koszty.
Pierwszy kontakt jest bezpłatny i ma on na celu ustalenie zakresu potencjalnej naszej pomocy oraz Twoich pytań i wątpliwości.
Po przesłaniu formularza skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24h w celu ustalenia dalszych szczegółów.
Przed wysłaniem wiadomości zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.
Podsumowując, istnieje możliwość ograniczenia lub wyłączenia swojej odpowiedzialności. Jednakże, należy zawsze brać pod uwagę obowiązujące przepisy, oraz to, kto jest po drugiej stronie – przedsiębiorca czy konsument. Należy zwrócić szczególną uwagę na przepisy Kodeksu cywilnego, Ustawy o prawach konsumenta, Ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, czy Prawo telekomunikacyjne.
