Szukaj
Close this search box.

Oznaczenie BIO i EKO produktów odzieżowych, tekstylnych i podobnych

Spis treści

W dobie rosnącej świadomości ekologicznej, coraz większa liczba konsumentów stara się wybierać produkty przyjazne środowisku. Tendencję tą wykorzystuje obecnie wielu przedsiębiorców, którzy oferując towary (w tym odzież) oznaczone jako “bio” lub “eko” liczą na przyciągnięcie nowych klientów oraz korzyści marketingowe.

Niestety niektórzy z nich ulegają pokusie stosowania takich oznaczeń w odniesieniu do produktów, które z ekologią nie mają nic wspólnego. Sporo ryzykują, gdyż po wykryciu oszustwa mogą ponieść zarówno sankcje cywilne, jak i karne. 

Podsumowanie na start

Nie chcesz czytać całego artykułu? Zapoznaj się z naszym podsumowaniem poniżej:

  1. Przedsiębiorcy chcący oznaczać swoją odzież jako ekologiczną, mogą wybrać unijne oznaczenie EU Ecolabel lub jedno z oznaczeń przyznawanych przez organizacje pozarządowe.
  2. Wybór konkretnego oznaczenia powinien zostać dokonany w oparciu o
    1. rozpoznawalność i uznaną renomę zarówno samego oznaczenia, jak i przyznającej je instytucji/organizacji;
    2. kryteriami przyznawania;
    3. opłacalnością ubiegania się o oznaczenie.
  3. Stosowanie fałszywych oznaczeń ekologicznych i tym samym wprowadzanie klientów w błąd może skutkować poniesieniem sankcji cywilnych i karnych.

Oznaczenia ekologiczne a prawo

W chwili obecnej najbardziej kompleksowa regulacja w zakresie stosowania oznaczeń ekologicznych dotyczy produktów żywnościowych. Aktualnie obowiązujące przepisy (wydane zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym) szczegółowo określają zasady przyznawania producentom odpowiednich certyfikatów oraz zawierają sankcje karne za fałszywe posługiwanie się oznaczeniami “bio” i “eko”. 

Niestety, analogicznych unormowań nie doczekała się jak dotąd branża odzieżowa (wyjąwszy przepisy dotyczące certyfikatów bezpieczeństwa odzieży ochronnej pracowników). Działający w niej producenci mogą jednak ubiegać się o prawo posługiwania się oznaczeniem ekologicznym UE (EU Ecolabel).

Oznaczenie ekologiczne UE (EU Ecolabel)

Oznaczenie EU Ecolabel zostało ustanowione przez Komisję Europejską w celu zachęcenia wytwórców do wprowadzania na rynek ekologicznych produktów i usług.

Jest ono przyznawane w oparciu o kryteria dotyczące całego cyklu życia danego produktu (od wytworzenia do utylizacji), który powinien w jak najmniejszym stopniu oddziaływać na środowisko.

Szczegółowe wymogi dotyczące poszczególnych kategorii produktów określają decyzje KE, które w odniesieniu do wyrobów włókienniczych przewidują nie tylko kryteria niejako oczywiste (np. dotyczące stosowanych substancji chemicznych), lecz także związane ze społeczną odpowiedzialnością przedsiębiorstw (jest to istotne w kontekście tzw. “odpowiedzialnej mody”).

Przyznawaniem oznaczenia zajmują się wyznaczone jednostki certyfikujące (w naszym kraju jest to Polskie Centrum Badań i Certyfikacji), które na wniosek producenta przeprowadzają badania produktu, a w razie ich pomyślnego zakończenia – wydają certyfikat (cała procedura wiąże się z uiszczeniem opłaty za rozpatrzenie wniosku oraz opłaty rocznej za certyfikat). 

Szczegółowe informacja o oznaczeniu EU Ecolabel można odnaleźć na oficjalnej stronie:  https://ec.europa.eu/environment/ecolabel/ oraz stronie PCBiC: https://www.pcbc.gov.pl/pl/ecolabel.

Mimo iż aktualne rozporządzenie dotyczące omawianego oznaczenia zostało wydane już ponad 10 lat temu, jego rozpoznawalność wśród konsumentów i przedsiębiorców jest bardzo mała.

Dowodzą tego dane opublikowane przez PCBiC, z których wynika, że w Polsce aktualnie obowiązuje niecałe 200 certyfikatów, z czego jedynie dwa(!) dotyczą wyrobów włókienniczych.

“Prywatne” oznaczenia ekologiczne (EKO)

W obliczu małej popularności oznaczenia EU Ecolabel, dominującą rolę na rynku odgrywają “prywatne” oznaczenia ekologiczne przyznawane przez organizacje pozarządowe.

Z uwagi na fakt, iż nie stoi za nimi powaga państw czy organizacji międzynarodowych, podmioty te budują pozycję swoich oznaczeń przede wszystkim poprzez przejrzyste i kompleksowe kryteria przyznawania oraz niezależność od wpływów politycznych i finansowych. 

Nie bez znaczenia są też podejmowanie przez nie działania marketingowe, gdyż żaden przedsiębiorca nie będzie ubiegał się o certyfikat, którego potem nikt nie będzie kojarzył. 

Aktualnie w obrocie funkcjonuje wiele tego rodzaju oznaczeń, co powoduje przysłowiowy “kłopot bogactwa”. Przy podejmowaniu decyzji o wyborze jednego z nich, należy kierować się przede wszystkim:

  1. rozpoznawalnością i uznaną renomą zarówno samego oznaczenia, jak i przyznającej je organizacji;
  2. kryteriami przyznawania (czy są kompleksowe? czy ich spełnienie jest w danym przypadku możliwe?);
  3. opłacalnością ubiegania się o oznaczenie (czy poniesione nakłady się zwrócą?).

Istotną pomocą w powyższej materii może być opracowanie “W kierunku odpowiedzialnej mody” przygotowane przez Związek Stowarzyszeń “Polska Zielona Sieć”.

Podano w nim ocenie 19 najbardziej znanych certyfikatów, uwzględniając przy tym następujące kryteria:

  1. stosowanie surowców przyjaznych środowisku;
  2. prowadzenie produkcji w sposób przyjazny środowisku;
  3. zapewnienie odpowiedniego standardu pracy;
  4. przestrzeganie reguł sprawiedliwego handlu;
  5. przejrzystość łańcucha dostaw.

Wśród badanych oznaczeń, najwyższe oceny zdobyły:

  1. Global Organic Textile Standard (GOTS);
  2. Internationaler Verband der Naturtextilwirtschaft (IVN);
  3. Soil Association;
  4. Naturland;
  5. Organic Exchange.

Co grozi za wprowadzanie w błąd konsumentów?

Przedsiębiorca, który ulegnie pokusie oznaczania “zwykłych” produktów odzieżowych jako ekologicznych, musi liczyć się z poniesieniem zarówno sankcji cywilnych, jak i karnych. 

W przypadku, gdy stosowanie fałszywych oznaczeń ekologicznych stanowi zagrożenie dla interesu innego przedsiębiorcy lub go narusza, może on bronić się przed tym za pomocą roszczeń przewidzianych w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (UZNK). 

Ustawa ta uznaje bowiem za czyn nieuczciwej konkurencji takie oznaczanie towarów, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego cech istotnych, np. wyprodukowania z surowców przyjaznych środowisku. 

W razie stwierdzenia stosowania fałszywych oznaczeń, przedsiębiorca może żądać od naruszyciela:

  1. zaniechania niedozwolonych działań (np. usunięcia z produktów fałszywych oznaczeń);
  2. usunięcia skutków niedozwolonych działań (np. publiczne ujawnienie faktu stosowania fałszywych oznaczeń);
  3. złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie (przeprosin);
  4. naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych (np. gdy przedsiębiorca nieświadomie kupił fałszywie oznaczone produkty);
  5. wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
  6. zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego (jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony) 

Niezależnie od powyższego, omawiany czyn jest wykroczeniem karanym grzywną lub aresztem. 

Porozmawiaj z ekspertem

Stoisz przed wyzwaniem? Szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu, który opisałem w tym artykule? Sprawdź, czy jestem w stanie Ci pomóc.

Napisz do mnie poprzez poniższy formularz i umów się na rozmowę.

Uzupełnij poniższy formularz, jeżeli np.:

  • masz pytania z zakresu o którym pisałem w tym artykule,
  • szukasz najlepszego rozwiązania dla swojego problemu,
  • chcesz wiedzieć, jak wygląda współpraca z nami, terminy oraz koszty.

Pierwszy kontakt jest bezpłatny i ma on na celu ustalenie zakresu potencjalnej naszej pomocy oraz Twoich pytań i wątpliwości.

Po przesłaniu formularza skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24h w celu ustalenia dalszych szczegółów.


Przed wysłaniem wiadomości zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.

Stosowanie fałszywych oznaczeń ekologicznych może prowadzić do odpowiedzialność również na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (chroniącej interesy konsumentów), która za taką praktykę uznaje m.in. nieuprawnione posługiwanie się certyfikatem, znakiem jakości lub równorzędnym oznaczeniem. W przypadku dokonania takiej praktyki, konsument, którego interes został zagrożony lub naruszony, może skierować przeciwko naruszycielowi roszczenia analogiczne do roszczeń wskazanych w UZNK (w ramach naprawienia szkody może żądać w szczególności unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez naruszyciela kosztów związanych z nabyciem produktu).

Podsumowanie

Obecność na rynku wielu oznaczeń ekologicznych znajdujących zastosowanie do produktów odzieżowych niewątpliwie ułatwia pozyskanie przynajmniej jednego z nich dla własnych towarów. Wybór ten powinien być jednak poprzedzony starannym rozważeniem wszystkich argumentów “za” i “przeciw”, w szczególności biznesowej opłacalności takiego kroku. Z całą pewnością nie warto jednak iść na skróty i stosować oznaczeń ekologicznych w sposób nieuprawniony, gdyż (pomijając już kwestie moralne) może przynieść to więcej szkód niż pożytku.

Picture of Arkadiusz Szczudło

Arkadiusz Szczudło

Jestem adwokatem, Partnerem Zarządzającym w kancelarii Creativa Legal, mentorem i twórcą internetowym. Specjalizuję się w prawie nowych technologii oraz prawnym wsparciu biznesu – w tym w szczególności e-commerce i biznesu online. Jestem ekspertem w zakresie prawnych aspektów technologii blockchain. Poznaj autora.

Newsletter, który pomoże Ci się rozwijać!

Dołącz do społeczności właścicieli, kadry zarządzającej i managerskiej w firmach takich jak Twoja!

Zaufało nam już ponad 7000 osób :)

Raz w miesiącu otrzymasz od nas wiadomość edukacyjną w ramach Twojej branży, case study prawne i biznesowe, czy masę innych wartościowych informacji. 

Po zapisaniu się odbierz od nas maila z potwierdzeniem. W razie problemów, napisz do nas. Sprawdź folder spam/oferty.

Aktywując przycisk pod formularzem, akceptujesz nasz Regulamin (w zakresie dotyczącym Newslettera) oraz wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści edukacyjnych, informacji o produktach i usługach kancelarii Creativa Legal Korol Szczudło adwokaci sp.p., np. o nowych artykułach, kursach on-line, czy zniżkach. Zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.